Het Midden-Oosten verandert razendsnel. Een paar maand geleden leek het er nog op dat de door Iran aangevoerde milities erin zouden slagen het zuiden van Syrië over te nemen. Nu is de situatie anders.
Onder Iraanse leiding leken begin dit jaar het Syrische regeringsleger, het Libanese Hezbollahleger en andere pro-Iraanse milities genoeg kracht te hebben om de soennitische rebellen in Zuid-Syrë te verslaan, aldus twee deskundigen van het Instituut voor Nationale Veiligheidsstudies, Orit Perlov en Udi Dekel in een onlangs verschenen rapport.
In januari schoot Israël volgens de internationale media nog een raket af op militairen van het Hezbollahleger en het Iraanse leger bij Quneitra. Zij zouden daar bezig geweest zijn een nieuw front op te richten.
Onacceptabel
Dat was voor Israël onacceptabel. Israëls premier Benjamin Netanyahu ziet Iran als aartsvijand nummer één. Iran verleende steun aan terroristen. Het is ook bezig met de ontwikkeling van nucleaire capaciteit.
Maar vandaag lijkt het pro-Iraanse front weg te smelten. Door de opeenhoping van de pro-Iraanse milities in Zuid Syrië konden de soennitische rebellen overwinning konden boeken in andere delen van Syrië. En dat was een gevaarlijke ontwikkeling voor de pro-Iraanse krachten. De sjiitische as tussen Iran, Zuid-Irak, Damascus en Beiroet dreigde te worden verbroken.
Het Syrische regeringsleger trok de meeste troepen dus terug naar het noorden. Hezbollah concentreerde de strijd op het Qalamoun gebergte ten noorden van Damascus. Het wil de soennitische rebellen van het Nusrafront (ook: Jabhat al-Nusra) en de Islamitische Staat belemmeren in Libanon door te dringen. Ook wenst het de bevoorradingslijnen tussen Damascus en Homs open te houden. Het wegtrekken van de pro-Iraanse strijdkrachten uit Zuid-Syrië bood echter nieuwe kansen voor de soennitische rebellen.
Perlov en Dekel schreven dat Jordanië en Israël, „zonder het te zeggen”, in Zuid-Syrie het liefste een soennitische strijdmacht zien. Ze veronderstellen namelijk dat dan het pragmatisme onder de radicale soennieten zal toenemen.
Diep verontrust
Het is niet duidelijk waar Israël en Jordanië dit optimisme vandaan halen. Toegegeven, voor Israël is een pro-Iraans leger aan de andere kant van de grens geen aanlokkelijk vooruitzicht. Maar zijn de soennitische jihadisten met hun lange baarden minder gevaarlijk?
De Syrische druzen op de Golan aan beide kanten van de grens zijn in elk geval diep verontrust. Zij beschouwen de radicale soennieten als het grote gevaar. Druzen in Israël sloegen dan ook alarm toen begin deze week bekend werd dat de rebellen optrokken naar het druzendorp Hadar aan de Syrische kant van de grens. Het dorp is omsingeld. De radicale soennieten beschouwen de druzen als een stelletje ketters, waarmee korte metten moet worden gemaakt.
Israëlische leiders hebben geprobeerd de druzen te kalmeren. Tenslotte dienen de Israëlische druzen in het Israëlische leger en politieapparaat. Israël zou de rebellen gewaarschuwd hebben het druzendorp niet aan te vallen. De komende dagen moet blijken of die de waarschuwing ter harte nemen.
Elke week in www.refdag.nl: #IsraelIngezoomd. Commentaar op gebeurtenissen in Israël vanuit Israël.
Beeld: grens Israël en Syrië. Foto: © Alfred Muller
Alfred Muller 