Palestijnse leiders denken erover de Osloakkoorden te annuleren, die de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO in de jaren negentig met Israël sloot. De Palestijnse hoofdonderhandelaar Saeb Erekat zei tegen de krant Ha’aretz dat dat is omdat Israël alle pogingen om het vredesproces te herstarten heeft gesaboteerd.
In 1993 sloten Israël en de PLO het eerste Osloakkoord. Dit akkoord vormde een mijlpaal in het honderd jaar oude conflict. Voor het eerst erkenden Israël en de PLO elkaar en ze besloten de geschillen op te lossen door onderhandelingen. Het akkoord voorzag ook in Palestijns zelfbestuur voor Jericho en Gaza.
In 1995 sloten ze het tweede Osloakkoord. Dit bepaalde dat Palestijnen tijdelijk zelfbestuur zouden krijgen in de grote steden op de Westelijke Jordaanoever. Deze tijdelijke regeling zou tot uiterlijk mei 1999 duren en had moeten worden gevolgd door een permanente vredesregeling. Daarin hadden de moeilijke kwesties als Jeruzalem, de Joodse nederzettingen, de Palestijnse vluchtelingen en de Palestijnse soevereiniteit moeten worden opgelost.
Parijsprotocol
De economische relaties tussen beide partijen werden geregeld in het Parijsprotocol van 1994. Deze overeenkomst bepaalde dat er een douane-unie tussen Israël en de Palestijnen zou bestaan. Israël bleef de buitengrenzen controleren, hief belasting op goederen die bestemd waren voor de Palestijnse Autoriteit en droeg deze vervolgens af aan de Palestijnen.
De Palestijnse economie bleef afhankelijk van Israël. Het zijn vooral deze economische bepalingen waaraan de Palestijnen zich nu ergeren.
In de afgelopen dertien jaar zijn er intensieve onderhandelingen geweest, alsmede periodes van bevriezing. De huidige impasse begon in september 2010. Israël weigerde toen een tien maanden lange stopzetting van de bouw op de Westoever te verlengen. Palestijnen zeggen dat de nederzettingen een levensvatbare Palestijnse staat onmogelijk maken.
Frustratie
De Palestijnse frustratie is begrijpelijk. De Osloakkoorden hebben niet gebracht wat ze hadden gehoopt: een eigen staat. Maar zelf zijn de Palestijnse leiders ook debet aan de stilstand, door te weigeren in te gaan op Netanyahu’s uitnodiging het gesprek te hervatten.
Eenzijdige opheffing van akkoorden leidt tot niets. Dat geldt ook voor eenzijdige pogingen erkenning te krijgen voor Palestina als niet-lidstaat bij de VN. Israël kan zware strafmaatregelen treffen, die de situatie van de Palestijnen erger maken.
Of ze het nu leuk vinden of niet, de Palestijnen kunnen niet heen om onderhandelingen met Israël. Israël en de staat Palestina krijgen straks heel veel met elkaar te maken. Beide partijen hebben moedige leiders nodig, die willen samenwerken en pijnlijke compromissen sluiten.
Alfred Muller 