De procureur-generaal van de staat Israël, Avichai Mandelblit, heeft donderdag de Israëlische premier Benjamin Netanyahu in staat van beschuldiging gesteld wegens omkoperij, fraude en schending van vertrouwen. Het kan echter nog jaren duren voordat hij het veld moet ruimen.
Mandelblit zei dat hij het besluit nam met „een zwaar hart, maar met zijn hele hart.” Hij wees erop dat het niet om rechtse of linkse politiek gaat, maar om wetshandhaving.
Dit is de eerste keer in de geschiedenis van Israël dat een zittende premier in staat van beschuldiging wordt gesteld. In het verleden traden twee andere premiers, Ehud Olmert en Yitzhak Rabin, af voordat er formeel een aanklacht tegen hen werd ingediend.
Beschuldigingen
De beschuldigingen hebben betrekkingen op drie verschillende zaken. Netanyahu en zijn vrouw Sara ontvingen giften van een zakenman in ruil voor gunsten. Ook gaf of beloofde Netanyahu hulp aan magnaten in ruil voor positieve berichtgeving over hem.
Nadat de procureur-generaal zijn beslissing bekendmaakte, opende de premier een frontale aanval op de instanties die belast zijn met de wetshandhaving. Hij sprak van een „poging tot een coup.” Hij bezwoer bovendien „de leugens” te ontkrachten en het land te zullen blijven leiden.
Mandelblit zal nu eerst de voorzitter van de Knesset, Yuli Edelstein, formeel op de hoogte stellen van zijn besluit. De premier heeft vervolgens 30 dagen de tijd om van de Knesset immuniteit te vragen. Van de 120 Knessetleden zien 55 hem graag als premier. Netanyahu heeft dus ook de steun nodig van Yisrael Beytenu van Avigdor Lieberman om geen rechtsvervolging te krijgen.
Huiscomité
Rechtsgeleerde Suzie Navot zei in de Times of Israel dat voor een besluit over immuniteit eerst consultatie van het Huiscomité van de Knesset vereist is. Dat kan echter pas functioneren als Israël een nieuwe regering heeft, wat nog maanden kan duren. Ondertussen kan Netanyahu aanblijven.
Als de premier geen immuniteit ontvangt, zal de staatsaanklager de aanklacht indienen bij de districtsrechtbank van Jeruzalem. Als deze rechtbank een uitspraak heeft gedaan, kan Netanyahu in hoger beroep gaan. Pas als hij bij het laatste vonnis schuldig wordt bevinden, moet hij aftreden. Dat kan echter nog jaren duren.
Een groter gevaar voor Netanyahu schuilt zich in zijn eigen Likud. Een Knessetlid voor de partij, Gideon Sa’ar, zei donderdag al dat er interne verkiezingen moeten komen voor leiderschap. Als Sa’ar de verkiezingen wint, kan er naar verwacht vrij snel een nieuwe regering worden gevormd. De leider van Blauw-Wit, Benny Gantz , sluit een coalitie of zelfs gedeeld premierschap met Likud niet uit, mits Netanyahu deze deze partij niet leidt.
Alfred Muller 