De partij die Israël oprichtte is aan het verdwijnen. Analisten zeggen dat de Arbeiderspartij haar historische rol heeft vervuld. Deze zou niet de nieuwe Israëliër vertegenwoordigen die vandaag de politieke doorslag geeft. Maar de klaagzang kon wel eens voorbarig zijn.
Volgens de peilingen gaat de Arbeiderspartij op 9 april zakken van 18 naar minder dan 10 zetels. Maandag hield de Arbeiderpartij voorverkiezingen en het zal interessant zijn te zien wat de peilingen de komende dagen gaan zeggen. De eerste en tweede plaats op de lijst liggen vast. Avi Gabbay is de leider en hij mag bepalen wie op nummer twee op de lijst komt. Nummer drie en vier zijn jonge mensen mensen, respectievelijk Itzik Shmuli en Stav Shaffir. Beiden hebben zich in de afgelopen jaren ingespannen voor sociale rechtvaardigheid. Ze maken kans in de toekomst de Arbeiderspartij te gaan leiden.
De Arbeiderspartij komt voort uit de Mapai („De partij van de Arbeiders in het Land Israël). Het was de Mapai die Israël oprichtte. De leider van Mapai, David Ben Gurion, had de visie onder zware oppositie een Joodse en democratische staat op te richten. In 1968 gingen Mapai, Ahdut Ha’Avoda en Rafi op in de sociaal-democratische, wat officieel heet, Israëlische Arbeiderspartij. Likud won de verkiezingen echter in 1977 en is sindsdien met onderbrekingen aan de macht gebleven.
Verwantschap
Politiek commentator Shmuel Rosner schreef in The New York Times dat er intussen een nieuwe Israëlische identiteit is opgekomen. Deze identiteit noemt hij „Joods-Israelisch”. Deze Israëliërs voelen een sterke verwantschap met de Joodse traditie én met nationale sentiment.
Dit type Israëliër is trots op het oude Judaïsme én op de staat Israël. Ze houden de Joodse spijswetten én ze zenden hun kinderen naar het leger. Dat de 13-jarige zoon voor het eerst in de synagoge uit de thorarol leest is een groot feest én de vlag gaat op Onafhankelijkheidsdag uit. „Dit gaat niet over godsdienstigheid”, schrijft Rosner “Het gaat over cultuur – een cultuur die op de pilaren staat van oud Judaïsme en modern Israëlisme.”
De Arbeiderspartij zou niet passen bij deze nieuwe cultuur. De partij mag dan hoog scoren wat betreft het Israëlische patriottisme, ze scoort laag als het gaat om de Joodse traditie. Israëliërs die patriottistisch zijn, maar niet veel hebben met godsdienstige tradities, sterven volgens Rosner langzaam maar zeker uit. De andere partijen in het centrum echter zouden deze nieuwe Israëliër wel kunnen trekken. Dat zijn bijvoorbeeld Yesh Atid van Yair Lapid en Kulano van Moshe Kahlon.
Praktijk
De vraag is echter of Rosner niet te pessimistisch is over de toekomstkansen van de Arbeiderspartij. Deze hoeft maar weinig bij te sturen om meer nadruk te leggen op de Joodse traditie. En er is goede kans dat na 9 april de meeste nieuwe middenpartijen gewoon weer met Likud, de nationalistische partijen en met de religieuze partijen mee zullen doen. Er zal in de praktijk dus weinig veranderen.
De Arbeiderspartij zou niet met Netanyahu in zee willen. En dat biedt gouden kansen. Het is de koers die het land blijft varen waar de Arbeiderspartij voortdurend voor kan waarschuwen. Ze moet er op blijven hameren dat het een schande is dat in een rijk land als Israël een op de vijf arm onder de armoedegrens leeft en dat het niet nodig is dat de medische zorg onder zware financiële druk staat. En dat Likud de overlevingskansen van de Joods-democratische staat op het spel zet door te werken naar één binationale Joods-Palestijnse staat.
De partij zal na de verkiezingen een nieuwe leider kiezen, die voor herstel moet zorgen. Maar het is dan wel nodig dat hij of zij een krachtige stem laat horen en niet in de voetsporen treedt van de vorige leider, Yitzhak Herzorg, of de huidige, Avi Gabbay.
Beeld: in het hoofdkwartier van de Arbeiderspartij in Jeruzalem. © Alfred Muller
Jemima is een christelijke organisatie die zich richt op het verlenen van zorg aan mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking in Bethlehem. Maakt u dit mede mogelijk?
www.jemima.nl
Kinder- en tienerwerk met Arabische en Joodse kinderen en tieners – helpen van gevangenen – bijstaan families in nood – werken aan verzoening tussen Joden en Arabieren.
houseoflight.net
holight@xs4all.nl
Alfred Muller 