Likudleider Benjamin Netanyahu zei voor de verkiezingen dat hij een deel van de Westoever zal annexeren als hij wordt herkozen. Het gaat hem om alle nederzettingen, ook de kleine en geïsoleerde.
Vorige week verzekerden sommige Israëliërs mij dat het slechts ging om verkiezingsretoriek. Zijn opmerking was bedoeld om kiezers weg te trekken bij andere rechtse partijen. Hij zal straks net als in de afgelopen jaren rationeel handelen en geen domme stappen zetten.
Maar Netanyahu’s supporters en toekomstige coalitiepartners denken er anders over. Israëlische commentatoren verwachten dat Netanyahu’s coalitiegenoten zullen eisen dat hij de annexatie uitvoert in ruil voor een wettelijke regeling die hem van rechtsvervolging wegens corruptie ontslaat.
Juiste moment
Daarbij moet Netanyahu wel wachten op het juiste moment. Eerst dient de Amerikaanse president Donald Trump zijn vredesplan te lanceren. Dan moeten de Palestijnse leiders dit plan verwerpen, zoals ze al beloofd hebben te doen.
Daarop kan Netanyahu zeggen dat Palestijnen bevestigen wat hij al lang wist, namelijk dat Israël graag vrede wil maar helaas geen partner heeft. In coördinatie met Trump kan hij dan proberen delen van de Westoever te annexeren. Dat moet allemaal gebeuren tijdens dit ambtstermijn van Trump. Straks kan er in het Witte Huis een president zitten die er anders over denkt.
Wat zullen de mogelijke gevolgen zijn? De EU en de VN zullen woedende verklaringen de wereld in slingeren maar het daar verder bij laten. De Palestijnse regering zal zich opheffen en Israël als verantwoordelijke aanwijzen voor het welzijn van miljoenen Palestijnen.
Betere levensstandaard
Maar het zou mij niet verwonderen als de reactie onder gewone Palestijnen op de Westoever mild zou zijn. Daar hoor ik de gewone mensen al jaren niet meer praten over een eigen staat. Wat ze willen is een einde aan de bezetting, bewegingsvrijheid en een betere levensstandaard.
Of Netanyahu delen van de Westoever officieel annexeert of niet, wat maakt het allemaal uit. De annexatie van de Westoever is namelijk in de praktijk toch al ver gevorderd. Officiële annexatie zal alleen maar bevestigen wat ze al vermoedden: de optie van een zelfstandige Palestijnse staat is dood.
Dat biedt kans voor de herleving van een oude droom. Dat is één staat voor iedereen. Een staat die geen onderscheid meer maakt tussen Joden, moslims, christenen en andere minderheden.
Echte dreiging
Oud-kolonel Michael Milstein en de Israëlische journalist Avi Issacharoff die zich specialiseert in Palestijnse zaken, schreven in een in januari gepubliceerd artikel voor het Instituut voor Nationale Veiligheidsstudies dat de echte dreiging mogelijk niet ligt in de „explosie” onder Palestijnen waar Israël al de afgelopen jaren voor heeft gewaarschuwd, maar in het langzame ontstaan van een éénstaatrealiteit.
De annexatie zal volgens hen de grenzen tussen de twee entiteiten doen vervagen. Israël kan de Palestijnen in de geannexeerde delen residentierechten of zelfs burgerrechten geven. De volgende fase kan een vorm van apartheid zijn, want Israël is niet van plan de honderduizenden Palestijnen in de grote enclaves te absorberen.
Uiteindelijk kan er een laatste stadium volgen. Dat is de uitroeping van één staat, waarbij alle bewoners gelijke rechten krijgen. „Dit zal niet noodzakelijkerwijs een eind maken aan de spanningen en vijandschap”, voorspellen ze. „Het kan deze juist versterken.”