Premier Benjamin Netanyahu blijkt opnieuw de grote overwinnaar in de Israëlische politiek. Donderdag besloot zijn enige rivaal, Benny Gantz van Blauw-Wit, in een nieuw kabinet onder hem te dienen.
Bij de verkiezingen in april en september 2019 en op 2 maart 2020 presenteerde Gantz zich als een alternatief voor Netanyahu. Zijn enige duidelijke boodschap was dat Netanyahu weg moest.
Bij de verkiezingen in maart, de derde in een jaar tijd, won Netanyahu’s Likud 36 zetels en Gantz’ Blauw-Wit 33. President Reuven Rivlin benoemde Gantz echter toch als kabinetsformateur omdat hij meer steun had in de 120 zetels tellende Knesset.
Breed kabinet
Gantz zag echter in dat hij geen stabiel centrum-links kabinet kon vormen. Ook het rechts-religieuze blok van Netanyahu haalde geen meerderheid. Vierde verkiezingen is in een tijd van coronacrisis onmogelijk. De enige mogelijkheid die overblijft is dus een breed kabinet.
Officieel wordt de nieuwe regering een eenheidskabinet. Maar Gantz kreeg slechts een deel van Blauw-Wit mee, onder wie de vroegere stafchef Gabi Ashkenazi. Twee andere leiders van Blauw-Wit, Yair Lapid en Moshe Ya’alon, blijven in de oppositie. Zij gaan door onder de partij namen van respectievelijk Yesh Atid en Telem.
Netanyahu’s rechts-religieuze blok blijft intact. De nieuwe regering blijft gewoon een rechts-religieuze regering, met in het gunstigste geval een matigende invloed van Gantz en Ashkenazi.
Brede steun
Het nieuwe kabinet moet begin volgende week klaar zijn. Het kan rekenen op een brede steun van 73 à 74 zetels in de 120 Knesset.
Gantz werd donderdag gekozen tot Knessetvoorzitter, om de onderhandelingen over een kabinet van nationale eenheid te kunnen voortzetten. Naar verwachting kiest de Knesset in de komende dagen een nieuwe voorzitter. Yuli Edelstein van Likud, die tot donderdagmorgen nog voorzitter was, keert misschien terug op zijn post.
Netanyahu’s gebruik van de coronacrisis om aan de macht te blijven en zijn belangrijkste rivaal uit te schakelen is een meesterzet. Officieel vindt er na achttien maanden een premiersrotatie plaats met Gantz. Behalve Gantz zijn er weinig anderen die deze toezegging serieus nemen. Na anderhalf jaar zal Netanyahu een reden vinden om de samenwerking op te zeggen en voor nieuwe verkiezingen pleiten.
Verantwoordelijkheid
Als er uiteindelijk veel Israëliërs overlijden aan Covid-19, kan Netanyahu zeggen dat ook Gantz verantwoordelijkheid draagt. Netanyahu zal Gantz en Ashkenazi op de ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken plaatsen, maar zelf belangrijke zeggenschap houden over deze zaken.
Netanyahu gaat ook proberen het rechtsproces tegen hem wegens corruptie op de lange baan te schuiven. Een land dat net als andere landen voor de mogelijk grootste crisis na de Tweede Wereldoorlog staat, kan het zich niet permitteren zich bezig te houden met de in zijn ogen pietluttige zaken als het ontvangen van cadeautjes van zakenlieden of discussies met krantenmagnaten over een positieve berichtgeving over hem.
Een versie van dit artikel stond in het Reformatorisch Dagblad op vrijdag 27 maart 2020.
Beeld: Netanyahu bij de aanplant van nieuwe bomen in een nederzetting op de Westelijke Jordaanoever. GPO
Jemima is een christelijke organisatie die zich richt op het verlenen van zorg aan mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking in Bethlehem. Maakt u dit mede mogelijk?
www.jemima.nl
Alfred Muller 