De term zionisme is ten onrechte besmet geraakt. Noem het woord, en je roept meteen heftige gevoelens op bij veel mensen. Ze associëren de term klaarblijkelijk met oorlogsgeweld in de Gazastrook, agressieve Israëli’s die Palestijnen van hun land proberen te verdrijven, of met een “koloniale en racistische beweging”.
Toch is zionisme niets anders dan het streven van Joden naar een eigen, veilige staat in het land van hun voorvaderen. Daarin staan ze niet alleen. Ook andere volken ontwikkelden in de 19e en 20e eeuw nationalistische bewegingen die een eigen staat nastreefden.
Goede redenen
Joden hadden goede redenen naar een eigen staat te verlangen. Ze stonden bloot aan vervolgingen en discriminatie in Europa en in het Ottomaanse Rijk. Dat Europa geen veiligheid bood bleek heel duidelijk in de Tweede Wereldoorlog. Ook vandaag blijft een veilig huis nodig, zeker met de opkomst van antisemitisme in Europa en de VS.
Bovendien woonden Joden al eeuwenlang in het land Israël. Ook na de verwoesting van de Tempel in het jaar 70 na Christus en tijdens de diaspora, bleven er Joodse gemeenschappen in het land bestaan. Dat was in steden als Tiberias, Hebron, Safed en – mogelijk met uitzondering van een korte periode – in Jeruzalem. Bij Joden in de diaspora bleef de herinnering aan en het verlangen naar Sion altijd levend.
naast de Berg Sion.
Ook keurde in 1947 de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de oprichting van een Joodse staat goed in het voormalige Britse mandaatgebied Palestina. Daar had ook een Arabisch-Palestijnse staat moeten komen, maar die hebben ze niet uitgeroepen. In de jaren daarna hebben de Palestijnen meerdere keren een eigen staat aangeboden gekregen, maar deze voorstellen werden telkens afgewezen omdat ze vonden dat de concessies die Israël wilde doen niet ver genoeg gingen. Het is niet zeker of ze weer de kans krijgen.
Antizionisme
Tegenwoordig is de term antizionisme in de mode. Een antizionist beschouwt zichzelf als iemand die aan de goede kant van de geschiedenis staat — modern, antikoloniaal en strijder voor rechtvaardigheid.
Deze persoon vindt ook dat de Joden géén eigen staat mogen hebben. Tegelijkertijd heeft hij of zij er geen bezwaren tegen dat Fransen, Spanjaarden of Nederlanders wél een eigen land hebben. Daarmee worden de Joden in een uitzonderingspositie geplaatst.
Natuurlijk kan iemand moeite hebben met wat er in Gaza of in Judea en Samaria (de Westoever) gebeurt. Met hoe het leger daar handelt of hoe agressieve Israëliërs zich daar gedragen tegenoever Palestijnen. Of dat Israël niet moet heersen over de Palestijnen en dat die een eigen staat moeten hebben.
Ook veel Israëliërs vinden dat. Maar dat maakt hen nog geen antizionisten. Ze keren zich tegen bepaalde handelingen van de staat of van hun medeburgers — niet tegen het bestaansrecht van de staat zelf.
Welvarende staat
Triest voor de antizionisten is dat ze zo antizionistisch kunnen zijn als ze willen, maar het maakt allemaal niets uit. Het zionisme heeft geleid tot een moderne, welvarende staat met hoogontwikkelde technologie. Deze ontwikkelingen gaan de komende jaren gewoon door. Zionisme is geen vies woord.
Landen die verstandig zijn, investeren in goede relaties met Israël. Dat geeft hen ook de gelegenheid en het recht te spreken over zaken waar ze het niet mee eens zijn.
Waar We Waren, Waar We Zijn, Waar We Heen Gaan
Foto top pagina: Een vader zegent zijn zonen bij de Westelijke Muur, naast de Berg Sion.
Alfred Muller 