Israël is bezorgd dat het niet bij speciale labels blijft

De Europese Commissie zegt dat op producten die zijn gemaakt in de Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever niet langer niet meer mag staan dat ze uit Israël komen. Dit geldt ook voor producten van de Golanhoogte en in de Joodse wijken in Oost-Jeruzalem. Een label met de woorden „product van de West­oever (Israëlische neder­zetting)” mag bijvoorbeeld wel.

De speciale etikettering is verplicht voor landbouwproducten en cosmetica. Voor verpakte etenswaren en de meeste industriële producten is de labeling nog vrijwillig. Landen moeten er zelf op toezien dat verkopende bedrijven zich aan de richtlijnen houden.

Waar gaat het om? Nadat Israël in de Zesdaagse Oorlog van 1967 in een verdedigingsoorlog de Westelijke Jordaanoever veroverde, richtten Israëliërs in die gebieden Joodse nederzettingen op.

Motieven

Ze hadden daarvoor historische, religieuze en nationale motieven. Voorstanders wezen erop dat Joden voor en in de Onafhankelijkheidsoorlog van 1948 uit deze gebieden waren weggedreven, dat ze tot het Bijbelse thuisland hoorden (vandaar ook de naam: Judea en Samaria) en dat Israël ze nodig heeft om zichzelf te beschermen.

Verstandig of niet, de Joodse nederzettingen zijn vandaag een feit. En de bewoners hebben er tal van succesvolle bedrijven opgericht. Ze exporteerden de producten onder het label „made in Israel”.

De EU echter erkent Israël alleen binnen de „internationaal erkende grenzen” van voor 1967. In werkelijkheid gaat het om bestandslijnen waarover Jordanië en Israël het in 1949 eens werden. Het betrof lijnen onder voorbehoud van toekomstige regelingen. Over deze grenslijnen moeten Israël en de Palestijnen het in onderhandelingen nog eens worden, maar de EU is er al uit.

Klant

De EU heeft de maatregel genomen om te voorkomen dat de klant wordt „misleid.” Klanten zouden kunnen denken dat ze iets uit Israël kopen, terwijl het volgens de EU om een product uit een gebied buiten Israël gaat. Het is aan de klant om te besluiten of hij of zij het product wil kopen. Sommigen zullen het laten liggen, omdat ze menen daarmee bij te dragen aan een betere wereld. Anderen zullen het juist wel willen kopen omdat ze de nederzettingen willen steunen of gewoon een goed product willen.

Israël heeft fel geageerd tegen de maatregel. Het belangrijkste argument is dat de EU alleen van Israël speciale etiketten eist. Van andere landen met producten uit conflictgebieden vraagt de EU dit niet. Juist Europa –met zijn lange antisemitische geschiedenis– eist dit. Dat geeft een wrange smaak.

Een grote zorg is dat het niet bij speciale labels blijft. Het een kan leiden tot het ander. Welke winkel wil links-radicale en islamitische betogers voor de deur die de klanten afschrikken? En als de Europese Unie de nederzettingen zo verderfelijk vindt, waarom hun producten dan nog toestaan? Labeling vandaag kan leiden tot boycot morgen. Eerst van producten uit de nederzettingen, en op termijn zelfs van bepaalde producten uit Israël.

Beschouwing over gebeurtenissen in Israel vanuit Israël zelf. IsraëlIngezoomd: elke zaterdag in RD.nl.

Foto: Het oude centrum van Jeruzalem hoort volgens de EU niet bij Israël. @ Alfred Muller