Christenen moeten de vluchtelingen helpen en hen welkom heten. Dat zegt een aantal grote evangelische organisaties in verklaringen die ze de afgelopen maanden hebben uitgegeven. Ze hebben geen oog voor de bezwaren tegen de massa-immigratie onder sommige christenen.
Empowered21 is een internationale organisatie die wereldwijd pinksterchristenen bijeenbrengt voor geloofsopbouwende conferenties. Bij een bijeenkomst afgelopen september in Istanboel voor leiders uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika (MENA), gaven de organisatoren speciale aandacht aan de vluchtelingencrisis en de vervolgingen in het Midden-Oosten. De MENA-leiders besloten samen te werken aan geestelijke verandering in hun regio. Ze zijn van plan vluchtelingen in Europa en het Midden-Oosten sociaal en geestelijk te helpen.
‘Het getuigenis van MENA leiders toont dat God een groot werk in deze naties doet door de kracht van zijn Heilige Geest, ondanks de beroering in dit gebied’, zei Empowered21 president dr. William Wilson. ‘Ik beveel deze MENA-leiders aan voor hun toewijding aan het lenigen van de geestelijke noden in dit gebied. En ik bid voor hun veiligheid. Ze worden dagelijks geconfronteerd met vervolging om hun geloof in Jezus Christus.’
EEA
De boodschap van evangelische organisaties als de Europese EEA en de Amerikaanse GC2Summit is: help de medemens in nood. Ondertussen leveren ze kritiek op de christenen die verontrust zijn over de massale immigratie
De Europese Evangelische Alliantie (EEA) sprak in september vorig jaar over ‘een humanitaire crisis van Bijbelse proporties’ die zich op het ogenblik voltrekt. Het is de morele plicht de organisaties te steunen die in het Midden-Oosten humanitaire hulp verlenen en werken aan het stichten van vrede. De EEA spreekt zijn waardering uit over de positieve respons van evangelische christenen op de vraag naar hulp, of dat nu in eigen land of het buitenland is. Volgens de EEA verlenen tenminste 30 evangelische organisaties en talloze kerken en communities hulp.
De EEA meldt dat de mensheid altijd al migratie heeft gekend. Gebrek aan alternatieven doet vandaag de dag vrouwen, kinderen en mannen woestijnen en zeeën overtrekken om een schuilplaats te zoeken in de Europese Unie en andere geïndustrialiseerde landen.
Christenen hebben volgens de EEA geen andere keuze dan te helpen waar het maar mogelijk is. Rechtvaardigheid en erbarmen moet hun respons beïnvloeden. De EEA zegt ook dat migranten vaak afgeschilderd worden als economische migranten. Dat is volgens de EEA onterecht: de meesten werden gedwongen te migreren. Ze hebben dus een schuilplaats nodig.
De EEA gelooft verder dat onze evangelisch-protestantse overtuiging ons belet in de eerste plaats aan onze eigen veiligheid en zelfverdediging te denken. ‘Migranten moeten niet gezien worden als vijanden of binnendringers, maar bovenal als medemensen.’ Christenen zijn geroepen tot een ethiek van recht, erbarmen en integratie van de vreemdeling. ‘We geloven dat deze waarden universeel zijn, dat regeringen en alle individuen moeten opstaan voor recht, en niet moeten luisteren naar de sirenes van demagogie, populisme en xenofobie.’
GC2Summit
Soortgelijke geluiden klonken van de GC2Summit (‘Great Commandment + Great Commission’ oftewel ‘het grote gebed en grote opdracht’). De GC2Summit is een conferentie van Amerikaanse evangelische leiders. Ze kwamen bijeen om te spreken over de vraag hoe christenen en kerken toegerust kunnen worden om de vluchtelingen te helpen.
De conferentie werd gesponsord door de Billy Graham Center for Evangelism, de Humanitarian Disaster Institute at Wheaton College, World Vision, and LifeWay Research.
‘Nooit eerder zijn er zoveel mensen ontheemd, aan gevaren blootgesteld en in beweging gezet’, melden de evangelische leiders in een verklaring.
Ze vatten hun boodschap samen in een aantal punten. Vluchtelingen zijn naar het beeld van God (Imago Dei) geschapen. Daarom hebben ze intrinsieke waarde, ongeacht etnische of religieuze achtergrond. Christenen hebben de opdracht hen lief te hebben. Uit de gelijkenis van de Barmhartige Samaritaan blijkt dat Jezus van zijn volgelingen verwacht dat ze zorgen voor wie in nood zijn – ongeacht de etnische of religieuze verschillen.
De GC2Summit leiders stellen verder dat christenen niet gemotiveerd dienen te worden door vrees, maar door liefde voor God en anderen. De schrijver van de brief aan de Hebreeën instrueert zijn congregatie gastvrijheid te betonen aan vreemdelingen, want daardoor hebben sommigen engelen gehuisvest. Christenen dienen ook met genade te spreken als het over vluchtelingen gaat.
De leiders erkennen dat niet alle christenen hetzelfde denken als het gaat om de vraag hoe de vluchteling het beste kan worden bijgestaan.
Traditie
Met hun verklaringen plaatsen de EEA en de GC2Summit zich in de traditie van het evangelisch christendom. Evangelicalen zijn er in de afgelopen 200 jaar toenemend van overtuigd geraakt dat het hun plicht is naast de woordverkondiging sociaal actief te zijn. Ze willen zorgen voor de armen, de gemarginaliseerden en kwetsbaren in de samenleving.
Maar als het gaat om het vluchtelingen vraagstuk past het ook met mildheid te spreken over degenen de zich ongerust maken. De evangelische organisaties gaan bijvoorbeeld niet in op de zorgen van autochtonen, die hun vooruitzichten op werk of betaalbare woningen verder zien afkalven.
Ook ontbreekt een kritische reflectie op potentiële negatieve veranderingen die de massale toevloed van moslims naar Europa met zich mee kunnen brengen. Bijvoorbeeld op het gebied van sociale zekerheid, veiligheid, antisemitisme en de houding tegenover Israël. De organisaties lijken nu vooral te spreken over het hier en nu en zich niet te bezinnen op gevolgen op langere termijn.
Elke dag verlaten gezinnen hun huis
Elke dag trekken 50.000 gezinnen de voordeur achter zich dicht. Oorlogen, armoede en gebrek aan vooruitzichten drijven de mensen weg uit eigen geboortestreek. Ze hopen in eigen land, in een buurland of een ander werelddeel een schuilplaats te vinden. Soms zouden ze graag terug willen keren. Soms doen ze hun best voorgoed een bestaan op te bouwen in een ander land.
De VN-Vluchtelingenorganisatie UNHCR (United Nations High Commissioner for Refugees) doet wat zij kan om de vluchtelingen te helpen. 95,5 miljoen mensen zijn eind 2014 gedwongen ontheemd geraakt volgens deze organisatie. Daaronder waren 19,5 miljoen vluchtelingen en 38,2 miljoen binnenlands ontheemden.
Ontwikkelingslanden vangen 86 procent van de vluchtelingen op. In 2014 was Turkije het land dat de meeste vluchtelingen opving, namelijk 1,6 miljoen. Inmiddels is dat aantal opgelopen tot 2,5 miljoen.
Het land waaruit de meeste mensen vluchtten was in 2014 Syrië. Afghanistan had daarvoor meer dan dertig jaar de meeste vluchtelingen geleverd. Meer dan de helft van de vluchtelingen is jonger dan 18.
Niet alleen conflicten in het Midden-Oosten vluchtelingen veroorzaken de mensenstroom. De Democratische Republiek Congo telde 2,8 miljoen binnenlands ontheemden, de Centraal Afrikaanse Republiek 438.000 en Afghanistan 805.000. Eritreeërs vluchten al jarenlang weg van een barbaars regime, Sudan wordt al jarenlang geplaagd door oorlog. Veel vluchtelingen hopen in rijke en stabiele landen een nieuw bestaan op te bouwen.
Soms maken ze de levensgevaarlijke oversteek over de Middellandse zee. Dat ze graag naar een Europees land willen is niet verwonderlijk. Deze landen bieden iets wat vrij uitzonderlijk is op de wereld: een bestaan met een huis, vrijwel gratis onderwijs voor de kinderen, goede medische zorg, voldoende voedsel en niet te vergeten schoon drinkwater.
Israel gesloten voor vluchtelingen
Israël heeft de grenzen gesloten voor asielzoekers. Op de grens tussen Israël en Egypte waar vroeger de meeste migranten overstaken staat nu een groot hek. Dat hek dient tevens om het de terroristen van de Islamitische Staat die zich in de Sinaï woestijn bevinden moeilijker te maken in Israël door te dringen.
Israël telt circa 43.000 asielzoekers uit Sudan en Eritrea. Zelden willigt het ministerie van Binnenlandse Zaken een asielverzoek in. Duizenden aanvragen zijn afgewezen, anderen krijgen geen antwoord. Het percentage asielzoekers uit Sudan en Eritrea dat asiel krijgt ligt in andere landen veel hoger.
Veel asielzoekers uit Afrika hebben een oproep gekregen zich te melden bij de Holot-detentie faciliteit in de Negev. Daar verblijven ruim 3000 asielzoekers. Overdag mogen ze de poort uit, maar ’s avonds moeten ze zich weer melden. De gevangenisdienst runt de faciliteit. Het hooggerechtshof zei vorig jaar augustus dat asielzoekers daar niet langer dan twaalf maanden mogen worden vastgehouden. Een wetsontwerp van de Arbeiderspartij om de Sudanezen en Eritreeërs toestemming te geven te werken en hen medische verzekeringen te geven, is door de regering afgewezen.
De autoriteiten moedigen de asielzoekers intussen aan ‘vrijwillig’ te vertrekken naar Rwanda en Uganda. Israël zou met deze landen geheime overeenkomsten hebben gesloten over de opvang. Er heerst veel onzekerheid over hoe het verder met hen afloopt.
Als het aan premier Netanyahu ligt, krijgt Israël aan de hele oostgrens met Jordanië ook een hekwerk. Dit is echter vooral met het oog op de veranderingen in het Midden-Oosten. Israël moet er rekening mee houden dat de Islamitische Staat of andere terreurgroepen de macht in Jordanië zullen overnemen.
Israël is echter een schuilplaats voor Joden. Zij moeten ten allen tijde kunnen komen. Dat er straks meer en meer Joden uit Europa naar Israël willen emigreren, is heel goed denkbaar.
Dit artikel verscheen ook in NEMagazine.
Foto: met dank aan Wilhelm Wintertidh, Lighthouse Relief op Lesbos.
Alfred Muller 