De Israëlische premier Benjamin Netanyahu verklaarde zondagavond dat de regeringscoalitie „sterk en stabiel” blijft, ondanks het aftreden van de minister van Gezondheid, Yaacov Litzman.
Litzman nam ontslag om te protesteren tegen werkzaamheden aan het spoor tijdens de afgelopen sjabbat.
Zijn partij, het ultraorthodoxe Verenigd Thora Judaïsme, blijft wel in de coalitie. Dat geldt ook voor de ultraorthodoxe Shaspartij.
Wetten
In ruil voor het feit dat de ultraorthodoxe partijen de coalitie niet verlaten, zal de regering een aantal wetten steunen om de sjabbatsrust aan te scherpen.
Litzman is nu vice-minister geworden, zodat hij geen regeringsverantwoordelijkheid draagt. Hij blijft echter wel het ministerie van Gezondheid leiden. Het Hooggerechtshof heeft in 2015 bepaald dat zoiets niet mag, maar een nieuwe wet moet mogelijk maken dat dat wel mag.
Tijdens de crisis moest premier Netanyahu laveren tussen de stabiliteit van de coalitie en de ergernis van het seculiere publiek over de ultraorthodoxe eisen.
Forenzen
In Israël rijden op sjabbat geen treinen. Als de spoorwegen de werkzaamheden niet op sjabbat kunnen uitvoeren, moeten zij dat doen op een doordeweekse dag. Dat zou betekenen dat duizenden forenzen niet met de trein naar hun werk kunnen en op bussen of auto’s zijn aangewezen. Dat betekent langere reistijden en nog grotere drukte op de wegen.
Dat Verenigd Thora Judaïsme en Shas besloten toch in de regering te blijven, is goed te begrijpen. Netanyahu staat welwillend tegenover hun eisen. De regering maakt vrijstelling van dienstplicht mogelijk en voorziet de ultraorthodoxe instituten van royale subsidies.
Litzman trad af op bevel van de leider van de Gur Chassidimpartij, rebbe Yaacov Alter. Volgens insiders hebben sociale media een grote rol gespeeld in de crisis. De huidige geestelijke leiders, die weinig actief zijn op sociale media, lieten noodzakelijke werkzaamheden op de sjabbat toe. Vanuit sociale media kwam er echter veel kritiek op de werkzaamheden aan het spoor. Dat dwong de leiders een radicaler positie in te nemen.
Waterkanonnen
In Jeruzalem zorgde een groep ultraorthodoxen zondag opnieuw voor een verkeerschaos. Ze blokkeerden volgens de politiewoordvoerder de wegen. De politie arresteerde 36 demonstranten en zette waterkanonnen in.
De demonstratie had te maken met de arrestatie van een aantal ultraorthodoxen die de vrijstelling van de dienstplicht niet officieel hadden geregeld. Voor de vrijstelling moeten ze nog steeds officieel een vergunning halen.
Alfred Muller 