Bethany Zaiman stond voor in de bus en hield de microfoon in haar hand. „We hebben geprobeerd vragen te stellen”, vertelde ze haar reisgenoten. „We kregen geen kans dat te doen. Daarom gaan wij vijf, als we uitgestapt zijn, mee met een tour van Breaking the Silence om te leren over de bezetting vanuit het perspectief van de Palestijnen en de soldaten.”
De vijf jonge Amerikaanse vrouwen deden mee aan een tiendaagse tour voor jonge Joden uit de diaspora van Taglit-Birthright. Het doel is kennis te maken met Israël en de band met dat land te versterken. Elk jaar doen ongeveer 40.000 jongeren mee.
Toen de groep was uitgestapt bij de beurs van Tel Aviv, wachtten Israëlische veteranen van de Breaking the Silence de vijf weglopers op. Deze organisatie van ex-soldaten wil het Israëlische publiek informeren over „de realiteit van het dagelijks leven in de bezette gebieden” om zo „de bezetting tot een einde te brengen.”
Video
Onder rechtse Israëliërs is Breaking the Silence een van de meest gehate organisaties.
De actie van de dames haalde krantenkoppen. De Facebookpagina van de linkse Amerikaans-Joodse groep IfNotNow plaatste de video. Het filmpje werd meer dan 100.000 keer bekeken en meer dan een 1000 keer gedeeld.
Twee week later was het opnieuw raak. Acht Amerikanen liepen tijdens een bezoek aan de Stad van David in de Palestijnse Silwan wijk in Jeruzalem weg van de anderen. Ze gingen vervolgens naar een Palestijnse familie die met uitzetting wordt bedreigd.
Onvolledig beeld
De deelnemers die hun groep verlieten deden dus een poging ook de andere kant te zien. Op zich is dat een goede zaak. Eenzijdige reizen leveren een onvolledig beeld op. Toch valt er kritiek te leveren.
Ze doen namelijk vrijwillig aan de reis mee. De kosten zijn voor rekening van Israël en Amerikaanse donors. Wat ze beter hadden kunnen doen is na de tour langer blijven om ook Palestijnen te bezoeken, naar hen te luisteren en met hun problemen kennis te maken.
Maar om de hele affaire weg te wuiven als een onbeduidende actie van een stelletje linkse raddraaiers die om aandacht roepen, zou onjuist zijn. Het vertrek van deelnemers is het zoveelste teken dat Amerikaanse Joden steeds meer moeite krijgen met het rechts-nationalistische beleid van premier Benjamin Netanyahu en zijn regeringsploeg.
Steun afgenomen
Amit Efrati van het Instituut voor Nationale Veiligheidsstudies schreef dat in 2010 84 procent van de Amerikaanse Joodse studenten Israël steunden als het om het Israëlisch-Palestijnse conflict gaat. In 2016 was dat afgenomen tot 57 procent. In 2010 zei 2 procent de Palestijnen te steunen, in 2016 was dat toegenomen tot 13 procent. Dat schreef hij op grond van een studie van de Brand Israel Group.
Efrati wijst erop dat ook andere factoren leiden tot de afname van de Amerikaanse Joodse steun voor Israël. Met name de discriminatie van Conservatieve en Reform Joden wekt ergernis op. De meeste Amerikaanse Joden behoren namelijk tot deze groepen.
De veiligheidsexpert waarschuwt voor de gevolgen van de groeiende kloof. Joden speelden altijd een belangrijke rol in de Amerikaanse steun aan Israël. Als die support wegvalt of vermindert zal Israël dat voelen op verschillende gebieden: de financiële steun, de export, het toerisme, de politiek en de veiligheid.
Alfred Muller 