FASSUTA – De kerst- en oudjaarsmarkt in Fassuta moet tienduizenden Joden, moslims, druzen en christenen trekken, en daarvoor is alles op en top geregeld. Fassuta heeft echter één probleem: het ligt dicht bij de grens met Libanon.
Alles is met de politie geregeld. Als er wat misgaat, bestaat er een noodplan. Fassuta ligt namelijk dicht bij de grens met Libanon, waar het Israëlische leger tunnels onschadelijk maakt die de Libanese Hezbollah organisatie heeft gegraven. Ondanks de spanning rekenen de bewoners op een massale toestroom van bezoekers deze dagen.
De organisatoren kunnen hen eventueel snel evacueren naar een plek waar ze veilig zijn. Hoe spannend het kan worden, hebben de bewoners al ervaren. Tijdens de laatste Libanon oorlog van 2006 zijn raketten van Hezbollah in de buurt van het dorp ingeslagen. Soldaten legeerden zich in het dorp. Maar ze verwachten dat tijdens nu alles rustig blijft.
Kabels
De bezoekers komen naar een kerstfestival. Rond de Mar Eliaskerk( (Profeet Elia) zijn kabels gespannen waaraan lampjes, kersttakken en rode en gele kerstballen hangen. Ook staat naast het godshuis een reusachtige kunstkerstboom. Het is dit gevaarte dat een belangrijke attractie vormt deze dagen. De inwoners van het dorp verwachten dat van 27 tot 29 december tienduizenden Joden, moslims, druzen en christenen de kerstmarkt zullen bezoeken en aan allerlei culturele activiteiten mee zullen doen. De festiviteiten beginnen ’s morgens om 10 uur en stoppen pas tegen middernacht.
Het bleek in de afgelopen jaren niet gemakkelijk toeristen naar het dorp te trekken. Fassuta bevindt zich namelijk ver weg, hoog in de heuvels van Opper-Galilea, op 3,5 kilometer afstand van de grens met Libanon. Fassuta organiseerde in 2013 de eerste open markt rond de kerk, waarbij de gasten verschillende gerechten konden eten die burgers in de regio maakten.
Zowel Joden als Arabieren kwamen. De driedaagse „Christmassuta” van 2015 die de inwoners samen met het Israëlische ministerie van Cultuur en Sport organiseerde, trok 25.000 bezoekers. „Vorig jaar liep het aantal op tot 60.000,” zegt gemeenteraadslid Reem Francis aan een bruine tafel in het gemeentehuis. „De mensen willen terugkomen. We verwachten dit jaar nog meer.”
Extra inkomsten
De inwoners kunnen de extra inkomsten die het festival oplevert, goed gebruiken. „Vroeger hadden we hier tabakplantages. Maar omdat het moeilijk was de heuvels te bewerken, zijn de bewoners in de fabrieken en in de bouw gaan werken.”
Inmiddels is een hoog percentage van de inwoners hoog opgeleid. De promoties aan de universiteiten zijn niet van de lucht. Drie bewoners zijn professoren aan Israëlische universiteiten. Anderen zijn advocaten of artsen en weer anderen werken bij de politie.
Op het ogenblik wonen er 3400 Christen-Arabieren in Fassuta, die tot de Grieks-katholieke kerk behoren. Maar het valt niet mee het inwonertal op peil te houden: 1500 inwoners zijn vertrokken. „De jonge generatie wil in het centrum van Israël wonen.”
Attractie
Fassuta is volgens de bewoners ingedeeld op schaal zes. Schaal één is het laagste wat een gemeente kan bereiken, schaal tien het hoogste. Al is nummer zes niet zo hoog op de landelijke ladder, in vergelijking met andere Arabische woonplaatsen in Israël is het leven hier goed. Die komen gewoonlijk niet hoger dan twee of drie op de ladder. Alleen het nabijgelegen christelijke dorpje Mailya heeft nummer zeven bereikt.
Tevredenheid heerst ook in het buurtcentrum voor senioren. Ze wonen thuis, maar de familieleden zijn overdag allemaal naar hun werk of naar school of universiteit. Hier krijgen ze drie maaltijden per dag, er zijn lezingen en er zijn uitstapjes. En als er niets te doen, is kunnen ze hier klaverjassen of televisiekijken.
Tegels
In het huis van Munir Najjar bestaat de vloer van het huis uit beige tegels. Een portret van zijn vijf jaar geleden overleden vrouw hangt hoog aan de muur. Op een andere muur hangen foto’s van getrouwde stellen, met daartussen een afbeelding van Christus. Hij vertelt dat hij de eerste Arabier in Israël was met een gidsendiploma op zak. Ook diende hij als leerkracht op een school.
Najjar heeft het goed naar zijn zin in Israël, maar over de wet op de Joodse natie die de Knesset eerder dit jaar heeft aangenomen is hij teleurgesteld. „Over de natiestaatwet wordt nog gediscussieerd. Ik beschouw deze niet als definitief. Ik wil terug naar het idee van David Ben Gurion dat er gelijkheid moet bestaan voor iedereen. Een neef van mij is directeur in een ziekenhuis in Haifa. Vele Arabieren hebben hoge posities in Israël. We voelen niet dat er discriminatie is.”
In de melkitische kerk vertelt pater Michael Assi dat het vertrek van christenen naar het buitenland geen probleem is. Waar hij zich wel zorgen over maakt, is dat de gezinnen van de Arabische christenen heel klein zijn. Op de school in een naburig dorp waar hij godsdienst onderwijs gaf zaten vroeger 900 kinderen, nu nog maar 400. „Het geboortepercentage is laag”, zegt hij. „De vrouwen zijn aan het werk. Ze willen een hoog inkomen hebben.’
De pater, geboren in het dorp, vertelt dat de inwoners 300 jaar geleden uit delen van het Ottomaanse rijk kwamen waar nu Libanon en Syrië liggen. „Ze kwamen hier omdat ze werden vervolgd. Dit was een gebied ver weg in de heuvels. In het verleden was er slechts één moslimfamilie. Die ging weg. In de oorlog van 1948 verlieten we het dorp, omdat we bang waren. De ouderen gingen het dak op met een witte vlag toen de Israëliërs kwamen. Na een week was iedereen weer terug. Alles verliep heel vredig.”
Beeld © Alfred Muller
Jemima is een christelijke organisatie die zich richt op het verlenen van zorg aan mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking in Bethlehem. Maakt u dit mede mogelijk?
www.jemima.nl
Alfred Muller 