Het geweld tussen Israël en Hamas was vorige week maandag nog maar net geluwd, of het nieuws maakte melding van een nieuwe dreiging.
De gevolgen daarvan kunnen op termijn destructiever zijn dan de periodiek oplaaiende beschietingen tussen Israël en terreurgroepen in de Gazastrook.
Iran dreigt namelijk zich niet meer ten volle te zullen houden aan de deal die het in 2015 sloot met de internationale gemeenschap om zijn nucleaire activiteiten te beperken.
Sancties
Een jaar geleden besloot de Amerikaanse regering zich terug te trekken uit het akkoord en opnieuw sancties tegen Iran in te voeren. De VS dwongen Europese bedrijven eveneens de handel met Iran te stoppen.
De uit 2015 daterende deal heet officieel Joint Comprehensive Plan of Action. Dit verdrag was van meet af omstreden. Zo waren de inspecties die internationale controleurs buiten de nucleaire plaatsen mochten uitvoeren, niet serieus. Niet alleen Republikeinen, ook veel Democraten in de VS hadden bedenkingen. Dat ze toch voor het verdrag stemden, was omdat ze de partijdiscipline niet wilden doorbreken.
Ook Europa stemde voor. EU-landen zagen er een mooie kans in de handel met Iran weer te vernieuwen. President Trump wilde met de herinvoering van sancties Iran dwingen een nieuwe, betere deal te sluiten.
Geen matiging
Iran toonde in de afgelopen jaren namelijk geen matiging. Het ging door met de ontwikkeling van de nucleaire capaciteit en de capaciteit van langeafstandsraketten, zoals trouwens ook mocht volgens het verdrag. Er ontstond geen toenadering tussen Iran en de Verenigde Staten. Iran werkte aan de versterking van de sjiitische as tussen Iran en Libanon.
Israël heeft reden bezorgd te zijn over deze ontwikkelingen. Iraanse leiders hebben gezegd dat Israël moet worden vernietigd. Ook financiert Iran de Palestijnse Islamitische Jihad in de Gazastrook en Hezbollah in Libanon. Al nemen deze groepen hun eigen beslissingen, toch is de invloed van Iran op deze groepen groot.
Er zijn ook aanwijzingen dat Iran Hezbollah voorziet van raketten die kunnen worden afgestemd op doelen in Israël. Verder is Iran zijn militaire capaciteit in Syrië aan het te versterken. Israël is het enige land dat tegen Iran optreedt door geregeld Iraanse doelen in Syrië aan te vallen.
Kwestie
Toch zou het naïef zijn om te denken dat Iran alleen voor Israël een probleem is. Met de ballistische raketten waaraan Iran werkt en met de nucleaire wapens die het straks kan maken als de deal afgelopen is, wordt Iran een bedreiging voor de wereld. Regionaal veiligheidsdeskundige dr. Emily Landau van het Instituut voor Nationale Veiligheidsstudies gelooft dan ook dat Israël niet vooraan moet gaan staan als het gaat om het waarschuwen tegen Iran. „Dit is een kwestie van internationale veiligheid.”
De Amerikaanse regering besloot het vliegdekschip Abraham Lincoln, andere oorlogsschepen en bommenwerpers in de richting van de Perzische Golf te zenden om „Amerikaanse strijdkrachten en belangen in het gebied te verdedigen.” De VS hadden aanwijzigingen dat Iran of zijn bondgenoten een aanval zouden kunnen uitvoeren op Amerikaanse troepen of op hun bondgenoten.
Het is niet te voorspellen of het zal komen tot een gewapend treffen tussen de VS en Iran. Hopelijk zal Iran de druk duidelijker voelen door de stappen van de Verenigde Naties en andere landen. En dat is het enige middel wat de ayatollahs tot nu toe hebben verstaan.
Video: De USS Abraham Lincoln Strike Group (ABECSG) vaart door het Suezkanaal naar de Perzische Golf. US Navy
Alfred Muller 