Archeologen van de Israëlische Oudheidkundige Dienst hebben in het dorp et-Taiyiba in de Jizreëlvallei een 1500-jaar oude Griekse inscriptie gevonden met de woorden „Christus geboren uit Maria.”
De inscriptie, „Christus geboren uit Maria.” Foto: Tzachi Lang, Israëlische Oudheidkundige Dienst.
Een kunstenaar beitelde de inscriptie in steen. Hij bracht deze aan boven de ingang van een Byzantijnse kerk uit het einde van de vijfde eeuw.
Bewoners van het dorpje gebruikten de steen opnieuw voor een gebouw aan het einde van de Byzantijnse of begin van de islamitische periode rond het begin van de zevende eeuw. Bij de opgravingen kwamen ook twee kamers van dat gebouw aan het licht, waarin een mozaïeken vloer met geometrische motieven was gemaakt.
Belangstelling
De archeologen Tzachi Lang en Kojan Haku van de Israëlische Oudheidkundige Dienst voerden de opgraving uit omdat in het dorp een weg wordt aangelegd. Teneinde de publieke belangstelling voor archeologie te vergroten, deden ook studenten, vrijwilligers en dorpsbewoners mee aan het graafwerk.
Het gebouw waarin de inscriptie terecht kwam toen het opnieuw werd gebruikt. Foto: Tzachi Lang, Israëlische Oudheidkundige Dienst.
De kerkbouwers brachten de tekst aan toen christenen de kerk inwijdden. Dr. Leah Di-Segni, verbonden aan het Instituut voor Archeologie aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem, heeft de woorden van de inscriptie ontcijferd. De tekst luidt: „Christus geboren uit Maria. Dit werk van de meest godvrezende en vrome bisschop [Theodo]sius en de ellendige Th[omas] werd gebouwd op dit fundament. Iedereen die binnenkomt moet voor hen bidden.”
Di-Segni gelooft dat de woorden „Christus geboren uit Maria” bedoeld waren om degenen die de kerk binnenstapten te beschermen tegen „het boze oog.” Het bijgeloof in „het boze oog” stamt uit de Griekse en Romeinse oudheid.
Het gaat om het geloof dat iemand een blik kan werpen op anderen om schade te berokkenen.
Begroeten
Christenen gebruikten de woorden vaak bij de aanhef van inscripties en documenten. „De inscriptie begroet degenen die binnenkomen en zegent hen”, zegt de archeologe. „Het is daarom duidelijk dat het gebouw een kerk is en geen klooster. Kerken begroetten de gelovigen bij de ingang, terwijl kloosters dit meestal niet deden.”
Bisschop Theodosius diende als regionale aartsbisschop. Hij was de hoogste geestelijke van de hoofdstad Bet She’an die het gebied rond et-Taiyiba bestuurde.
„Dit is het eerste bewijs van het bestaan van een Byzantijnse kerk in het dorp et-Taiyiba”, zegt dr. Walid Atrash van de Israëlische Oudheidkundige Dienst. „De vondst vult andere vondsten aan die duiden op de activiteiten van christenen in deze streek.” Archeologen vonden eerder overblijfselen van een klooster en een kerk uit de kruisvaardersperiode in deze regio.
Beeld top pagina: Werk bij de opgraving. Foto: Einat Ambar-Armon, Israëlische Oudheidkundige Dienst.
Jemima is een christelijke organisatie die zich richt op het verlenen van zorg aan mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking in Bethlehem. Maakt u dit mede mogelijk?
www.jemima.nl
Alfred Muller 