Iedereen in Israël die tegen Covid-19 is ingeënt of van de ziekte is hersteld, kan een groene pas downloaden voor de mobiel of die op een andere manier aanvragen. Dit bewijs is nodig om gebouwen te betreden waar veel mensen bijeen zijn of om zonder test te vliegen. De pas moet Israël helpen op een veilige manier terug te keren naar het normale leven.
In een restaurant in de German Colony staan de tafels conform voorschrift twee meter van elkaar. De gasten die binnenkomen en de personeelsleden dragen een mondkapje. Wie eet of drinkt, doet het af. De restauranthouder benadrukt dat de gasten de groene pas mee moeten brengen. Aan de rustige sfeer komt een einde als twee moeders met hun gillende kinderen binnenlopen. Het personeel verzoekt hen het gebouw te verlaten – want kinderen hebben het anticorona vaccin niet ontvangen.
In het centrum van Jeruzalem vraagt een serveerster al bij de voordeur heel vriendelijk: „Bent u ingeënt? Heeft u de groene pas?” Ze wil deze zien. Een andere serveerster, die de bestelling opneemt, vraagt er eveneens om. Als twee jonge vrouwen het restaurant binnenstappen en zeggen dat ze niet zijn ingeënt, wordt hen vriendelijk verzocht op het terras te gaan zitten. Daar zitten vooral jongeren – net als binnen trouwens.
Bewijzen
De meeste Israëliërs hebben het vaccin al genomen en komen dus in aanmerking voor de pas. „Ik heb niet nagedacht over de groene pas”, zegt de gepensioneerde Jeruzalemse Rivka Shein. „Maar ik heb het vaccinatiebewijs in mijn telefoon. Ik weet niet hoe dat in de praktijk zal gaan. Ik denk dat het meer tijd gaat kosten gebouwen in te gaan waar ze de bewijzen checken.”
Zelf blijft ze erg voorzichtig. „Ik blijf veel binnen. Het aantal besmettingen is nog steeds hoog. Ik was uitgenodigd voor een lezing, maar ik ging niet. Ik bekeek deze online en ik kon zien hoe sommigen een mondmasker op hadden en anderen niet.
Een vrouw die mij hielp met het schoonmaken en het doen van boodschappen, weigerde het vaccin te nemen. Ik heb haar verteld niet terug te komen. Ik had een krantenartikel voor haar uit The New York Times waarom mensen die het vaccin niet willen nemen, het wel zouden moeten nemen. Ze kwam niet eens om het op te halen. Ze is een ex-Amerikaanse en ze staat voor 100 procent achter Trump.”
Vrijheid
Naomi Sakakibara in Tel Aviv gaat na de Pesachvakantie weer aan het werk als leer- en ontwikkelingsmanager in hospitality in Jaffa. Zij heeft de groene pas in haar mobiel, maar ze heeft het nog niet nodig gehad. „Het is goed te weten dat ik de vrijheid heb naar plaatsen te gaan waar velen bijeen zijn. Anti-vaxxers houden de vrijheid om te vliegen of naar het restaurant te gaan. Maar als ze willen vliegen, moeten ze met een test aantonen dat ze geen Covid-19 hebben. En als ze naar een restaurant gaan moeten ze op het terrasje zitten. Dat is met dit weer trouwens toch leuk.
“Anti-vaxxers houden de vrijheid om te vliegen of naar het restaurant te gaan.“
De regering dwingt niemand het vaccin te nemen. Het is dus onzin te zeggen dat er inbreuk wordt gemaakt op hun vrijheid. Ze verliezen alleen bepaalde privileges. Maar daar kiezen ze zelf voor. Dit is een kwestie van openbare veiligheid. Als je auto wil rijden moet je je ook aan bepaalde regels houden.
De grote meerderheid hier in Tel Aviv geniet van de terugkeer naar het normale leven. In Tel Aviv zijn de restaurants voor een maand vooruit geboekt. Maar het zijn de gekke mensen die een enorme herrie maken op de sociale media. Het meer een oorlog in de sociale media dan in het werkelijke leven.”
Vakantie
Ilana Stein in Tel Aviv, mede-oprichter van Move Up, een bedrijf dat genderdiversiteit op werkplekken wil promoten, is ook voorstander van de groene pas. Ze is net terug van vakantie in de woestijn met dertig personen, wat nu weer mogelijk is voor de ingeënten of de mensen met een testbewijs.
„Beleidsmakers moeten rekening houden met verschillende waarden. Je hebt de waarde van het menselijk leven. Het is maar heel weinig landen gelukt de pandemie te beteugelen zonder vaccin. Ons is het niet gelukt. Er is ook de waarde van de mogelijkheid een inkomen te hebben. Theaters, sportcomplexen en fitnesszalen moeten weer open. Niet alleen voor de burgers, maar ook voor de eigenaars en werknemers, die nu al zo lang werkloos zijn.
Niemand zegt: je moet gevaccineerd worden. Maar de mensen die zich niet laten vaccineren, brengen de economie en mensenlevens in gevaar. Mensen die gevaccineerd zijn kunnen weer van theater en cultuur genieten. De weigeraars kunnen niet naar restaurants, bars en culturele of sport evenementen. Ik geloof dat het legitiem is dat de weigeraars deze prijs betalen. Ik weet van mensen die zich niet wilden laten vaccineren en anderen aanstaken.”
Bereidheid
De Armeense tuinman Albert Donigian in de Oude Stad van Jeruzalem kreeg van zijn zorgverzekeraar een inentingsbewijs en van het ministerie van Gezondheid het groene paspoort voor in zijn mobiel. „Ik kan het altijd laten zien als erom wordt gevraagd”, zegt hij. „Maar dat is tot nu toe niet gebeurd. Ik zou graag zien dat ze erom vragen als er veel mensen bij elkaar zijn. Het is voor hun eigen bestwil.”
„Het groene paspoort is een mooi onderwerp voor mensen om negatief over te doen. Maar ik denk positief. Waarom niet? Het is voor je eigen gezondheid, voor die van je familie, je buren, je vrienden en de mensen die je ontmoet.
“Het groene paspoort is een mooi onderwerp voor mensen om negatief over te doen.”
Sommige mensen zijn bang, vooral als het jongeren betreft. Maar de meerderheid staat open voor het vaccin. Ook onder de Arabieren in de Oude Stad zie ik dat er nu grote bereidheid bestaat het vaccin te nemen. De Arabieren die in de Joodse sector werken, merken ook dat hun bazen vragen of ze gevaccineerd zijn. Ze willen hun werk niet verliezen. Ze zien ook wat er gebeurt op de Westelijke Jordaanoever, waar velen bezwijken aan Covid-19.”
Het Groene Paspoort
De applicatie om het groene paspoort te laten zien heet in het Hebreeuws „Ramzor” (verkeerslicht). Het publiek kan deze downloaden voor de android en apple mobiels. Tijdens het downloaden moet de gebruiker enkele vragen beantwoorden. Vervolgens stuurt het ministerie een sms met een code naar de mobiel, die de gebruiker moet invullen. Daarna is de app functioneel.
Gevaccineerden kunnen de app in het Hebreeuws, Arabisch, Russisch of Engels instellen. Op de homepage kunnen ze „mijn groene pas” indrukken. Dan verschijnen er de woorden: „passage goedkeuring”, met de bewegende vooral groene afbeelding van een lopende man, vrouw en kind. Daaronder staat het identiteitsnummer en de geldigheidsdatum. Dat is een half jaar na een week na de tweede vaccinatie.
De homepage biedt verder allerlei gegevens. Duidelijk is het aantal aantal gevaccineerden vermeld. Dat waren er meer dan 5,2 miljoen op dinsdag. Verder biedt de app informatie over bijvoorbeeld werkplekken, restaurants, klinieken, openbaar vervoer en godsdienstoefeningen. Bij de godsdienstoefeningen staat bijvoorbeeld dat de leidinggevenden al dan niet gebruik kunnen maken van de groene pas.
De gebruiker kan ook de namen van steden en dorpen opzoeken om te zien of deze groen, geel, oranje of rood zijn. Groen staat voor relatief weinig infecties, rood voor vele. Jeruzalem en Tel Aviv waren maandag geel, met de mededeling: „bepaalde gebieden van het leven worden voorzichtig heropend”.
Het is duidelijk dat de app de gebruiker op het hart probeert te binden: „Keer terug naar het leven, maar blijf voorzichtig.”
Beeld: Wie de groene pas heeft mag binnen zitten, maar iedereen mag buiten zitten. Alfred Muller
Jemima is een christelijke organisatie die zich richt op het verlenen van zorg aan mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking in Bethlehem. Maakt u dit mede mogelijk?
www.jemima.nl
Alfred Muller 