De fysieke herinnering aan de massaslachting van Joden in Babi Yar was in de afgelopen decennia zwak. Daar komt nu gelukkig verandering in.
Op 29 en 30 september was het 80 jaar geleden dat de nazi’s en hun collaborateurs 33.771 Joden doodschoten in Babi Yar (ook wel Babyn Yar) in Kiev. De Israëlische president Isaac Herzog woonde woensdag de inwijding van een herdenkingscentrum ter nagedachtenis van het bloedbad bij op uitnodiging van president Volodymyr Zelensky van Oekraïne. Ook de Duitse president Frank-Walter Steinmeier was aanwezig.
Ravijn
Op 19 september 1941 veroverden de Duitsers Kiev. Op 28 september bevalen zij de Joden zich te verzamelen. Ze werden gedwongen naar de ravijn Babi Yar te lopen, hun bezittingen achter te laten, af te dalen en te gaan liggen. ”Einsatzkommandos” en leden van de Duitse en Oekraïense politie gaven hun een nekschot.
In de volgende maanden werden nog eens duizenden anderen in Babi Yar vermoord, onder wie Joden, zigeuners, gehandicapten en Sovjet-krijgsgevangenen. In totaal ging het om meer dan 100.000 slachtoffers.
Bewijsmateriaal
In juli 1943 probeerden de Duitsers bewijsmateriaal uit te wissen in het kader van „Aktion 1005.” Slavenarbeiders werden gedwongen lijken op te graven en te verbranden.
In Babi Yar wordt nu het Babyn Yar Holocaust Memorial Centrum (BYHMC) opgericht. Twee delen zijn al klaar: de kristallen muur van het geween en een spiegelveld met een metalen vloer en pilaren met kogelgaten. Er moet nog onder meer een museum komen.
Getuigenissen
Woensdag gaf het Babi Yar Holocaust Memorial Centrum ook de getuigenissen vrij van 159 daders. Een van hen, de nazi Viktor Trill liet weten: „Het is mogelijk dat ik vandaag tussen 150 en 250 Joden doodschoot. Het schieten ging zonder incidenten. De Joden legden zich neer bij hun lot als lammeren.” En hij gaf meer gruwelijke details.
„Op deze plaats gaat het ademhalen moeilijk”, zei president Zelensky. „Duizenden kinderen haalden hier voor het laatst adem.” Hij sprak van een plaats waar 80 jaar geleden afschuwelijke misdaden hebben plaatsgevonden, „een plaats die door God werd verlaten en waar de duivel voorbijging.”
Dichters
President Herzog wees erop dat in Oekraïne eeuwenlang een van ’s werelds grootste en belangrijkste Joodse gemeenschappen heeft gebloeid. „Leiders en staatslieden, intellectuelen, dichters en grote rabbijnen. Ze werkten, dachten en schreven allemaal op de bodem van Oekraïne. Hier, op deze grond, bloeide het chassidisme. Hier bloeiden verschillende leiders van het zionisme. Hier werden belangrijke leiders van de staat Israël geboren en hier groeiden ze op.
Maar er waren hier door de eeuwen heen ook verschrikkelijke pogroms tegen Joden. Hier was ook het bloedbad van Babi Yar. Een tragische gebeurtenis die nooit uit de annalen van de gemeenschap van volken mag worden gewist. Dit is een eeuwig litteken op het oppervlak van onze planeet.”
Beeld: Zelensky, Herzog en Steinmeier bij de kristallen muur van het geween. Foto: GPO
Elke week in het RD: #IsraelIngezoomd. Informatief, analyserend, opiniërend, kort. Altijd met foto.
Om u aan te melden voor de nieuwsbrief, klik hier. Kernwoorden: Israël en omgeving, christelijk geloof, human interest en persoonlijk.
Jemima is een christelijke organisatie die zich richt op het verlenen van zorg aan mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking in Bethlehem. Maakt u dit mede mogelijk?
www.jemima.nl
Aviv Ministry in Tel Aviv helpt daklozen, drugs- en alcoholverslaafden en prostituees. Wij zorgen voor basisbehoeften. Ons voornaamste doel is om hen op het goede spoor te krijgen en te werken aan lichamelijk en geestelijk herstel in gebroken levens.
Aviv Ministry
Alfred Muller 