Iedereen is welkom in de Graftuin

Elke morgen komt Wilma van de Biesebos op de fiets naar de Graftuin in Jeruzalem. Sinds ze daar in 1986 begon, heeft ze er in de winkel gewerkt, groepen rondgeleid en de administratie uitgevoerd.

Ze werkt er zestien uur per week. De rest van de werkweek is ze bezig met het helpen van Holocaust-overlevenden in Jeruzalem. Ze studeerde theologie, is van oorsprong Gereformeerd en bezoekt al 30 jaar een Joods-Messiaanse gemeente. Ze voelt zich geroepen om in de Graftuin te werken.

Tegenwoordig ziet ze iedereen die binnenkomt, want ze zit bij de receptie. Dat zijn protestanten, evangelicalen, katholieken en orthodoxen, uit beide halfronden. De bedoeling is dat iedereen het gevoel krijgt dat hij of zij welkom is, ook als het druk is.

Elke bezoeker is weer anders. “Er kwam eens een punker binnen, met het rechtovereind staande haar in drie kleuren geverfd. Ik zei: ‘dit is een bijzonder plekje, hier moet je de tijd voor nemen. Hij ging de tuin binnen, kwam na lange tijd terug en zei: ‘Er is iets vreemd met mij gebeurd. Ik zat op de plek waar je de schedelheuvel ziet, en ik moest ineens vreselijk huilen. Het was niet vanwege verdriet, maar vanwege blijdschap en opluchting.’

Toen zei ik hem dat hij door de Heer was aangeraakt. Ik vroeg hem of hij een Bijbel bij zich had. Die had hij niet. Of ik hem een hele Bijbel gaf of het Nieuwe Testament, dat weet ik niet meer, maar ik heb hem in elk geval literatuur meegegeven.”

Een man die alleen kwam vertelde een van de medewerksters dat zijn huwelijk kapot was en niet meer te redden viel. De medewerkster bemoedigde hem met de woorden dat er voor God geen hopeloos geval bestaat. De volgende dag kwam hij terug met zijn familie, waarmee hij zich had verzoend.

In de winkel kunnen  de mensen terecht voor boekjes die aansluit en bij de vragen die ze hebben. Hoe kan iemand geloven? Wie is Jezus? Wat is het verhaal van de opstanding? Er zijn ook Bijbels te koop in diverse talen. Het komt namelijk voor dat mensen willen lezen over de bijbelse plaatsen die ze bezoeken, terwijl ze geen Bijbel hebben meegenomen.

Soms is het aan iemands gedrag te zien dat de plaats wat met hem of haar doet. Zo’n persoon voelt zich dan overweldigd en praat er direct over. “Een vrouw raakte volkomen in verwarring.  Ze begreep niet dat iedereen in de groep het verhaal over het lege graf blijkbaar al kende, en zij niet. Gelukkig was er iemand in de groep die toen zei: ‘luister maar gewoon naar wat de gids zegt. Vanavond in het hotel pakken we de Bijbel erbij. We gaan dit verhaal lezen.’

Anderen schrijven een brief of email als ze weer thuis zijn. Ze schrijven bijvoorbeeld dat het bezoek aan de Graftuin hen veel heeft gedaan, dat dat het hoogtepunt vormde van hun reis of dat ze in de tuin tot geloof kwamen.

“Een Finse verpleegkundige vertelde me dat ze lang geleden naar de Graftuin was gekomen met een groep. Op de vrije dag tijdens hun reis besloot ze alleen terug te komen. Ze sprak met niemand, ging tegenover het graf zitten en ze voelde dat er in haar binnenste iets gebeurde wat ze niet kon verklaren. Toen ze terug kwam in het hotel, pakte ze haar Bijbel uit de koffer. Ze wist zeker dat ze vanaf die dag niet meer dezelfde zou zijn. Ze kreeg liefde voor Israël en besloot hier te komen werken. Bij haar hoorde je dus pas naar lange tijd wat het bezoek aan de Graftuin haar had gedaan.”

Sommige groepen willen graag het heilig avondmaal vieren. Dat geldt bijvoorbeeld voor Amerikaanse christenen. Katholieken vieren vaak de eucharistie onder leiding van een priester. Nederlanders willen graag als groep bij elkaar zitten, het verhaal over de opstanding uit de Bijbel lezen en een lied zingen.

In drukke tijden bestaat het team uit dertig personen. De groepen wordt dan verzocht niet langer dan een half uur te blijven. Van de Biesebos merkt ook dat christenen uit bijvoorbeeld Zuid-Amerika of Nigeria veel meer waarde hechten aan een plek dan die uit West-Europa. Dat leidt soms tot vreemde situaties. “Iemand kwam met een koffer vol opgeschreven gebeden en wilde die in het lege graf leggen. We vroegen ons als team af hoe we dat op moesten lossen. Wij kunnen de bezoekers niet onze manier van geloven opleggen. Maar wij willen ook niet dat dit een plaats van bijgeloof wordt. We stelden hen voor de koffer open te maken, alle gebeden aan God op te dragen, de koffer dicht te doen en weer mee te nemen.”

Sommige mensen die het graf bezoeken laten een briefje achter met een gebed erop. “Een van de teamleden bidt dan voor deze persoon. Soms neemt iemand van ons het briefje mee naar huis om thuis voor de persoon te kunnen bidden. We bidden bij de ochtendopening ook dat iedereen die hier komt gezegend mag worden.”

Dit artikel verscheen ook in het RD.