Chorazin

Van de drie steden waarover Jezus het ‘wee’ uitsprak – Chorazin, Bethsaïda, en Kafarnaüm – resten nu nog slechts ruïnes. Van Chorazin is slechts een klein stukje opgegraven. Daarbij kwam een prachtige synagoge aan het licht.

Het Nieuwe Testament en de schrijver Josephus Flavius geven aan dat deze bedehuizen al een normaal verschijnsel waren in de Joodse dorpen en steden. Archeologen vonden de oudste overblijfselen van synagoges in Egypte. Deze dateren uit de derde eeuw voor Christus.

Na de opstand van Bar Kochbah (132-135) verdreef de Romeinse keizer Hadrianus de Joden uit Juda. Als gevolg daarvan, bloeide het Joodse leven in Galilea enorm op. In Galilea werden dan ook vele ruïnes van synagoges gevonden.

Uittocht uit Jeruzalem

Een van de steden die enorm groeide vanwege de uittocht uit Jeruzalem was Chorazin. Maar lang duurde de bloei blijkbaar niet: de kerkhistoricus Eusebius (ca. 260-339) schreef in zijn Onomasticon dat in zijn tijd het stadje verwoest was. De reden van de verwoesting is niet duidelijk. In de tweede helft van de vierde eeuw bloeide het stadje in elk geval weer op. De synagoge die werd opgegraven dateert uit die tijd en bleef tot de tot de achtste eeuw in gebruik.

Een aantal traptreden leiden naar de voorgevel van de synagoge, die naar het zuidelijk gelegen Jeruzalem is gericht. Het gebedshuis had blijkbaar twee verdiepingen, maar het is onwaarschijnlijk dat toen al de bovenste verdieping voor de vrouwen bestemd was. Van latere synagoges staat het vast dat mannen en vrouwen gescheiden zaten.

Basalten stoel

Aan de rechterzijde van de ingang bevindt zich een kopie van een basalten stoel. Het origineel bevindt zich in het Israël museum in Jeruzalem. Deze was blijkbaar bestemd voor hooggeplaatste figuren in het stadje, mogelijk voor de geestelijke leiders. Joodse bronnen spreken over ‘de Stoel van Mozes’. Jezus zegt in Matteüs 23:2 dat de schriftgeleerden en farizeeën daarop hebben plaatsgenomen. Op de stoel bevindt zich een inschrift dat verwijst naar een zekere ‘Yudan, zoon van Yishmael’, die voor de zuilen en stoelen heeft betaald. In de kunst zijn de hellenistische invloeden te zien. De graveersels in het gebedshuis beelden mythologische figuren, jacht- en landbouwtaferelen uit.

Ten westen van de synagoge bevinden zich de overblijfselen van een olijfpers. De pers bevond zich aan de rand van de plaats zodat de ezels, die de molensteen lieten ronddraaien, niet door het dorp hoefden te sjouwen. Blijkbaar verdienden de bewoners ook de kost met de verbouw van tarwe, want de talmoed zegt dat de kwaliteit van het tarwe van Chorazin zeer goed is.

Vijf wijken

Het stadje had een oppervlakte van ongeveer tien hectare. Het had vijf wijken, die elk bestemd waren voor een uitgebreide familie. Alleen het centrum is opgegraven. Deze en andere gebouwen waren opgetrokken met de zwarte basalt stenen. Wat de naam Chorazin betekent is niet precies bekend. Mogelijkheden zijn: ‘als de ceders van de Libanon’ of ‘aankondiging’.

Na de achtste eeuw raakte de plaats verlaten. In de dertiende tot vijftiende eeuw kende Chorazin een opleving, maar de bevolking bleef klein. In de jaren twintig, zestig en tachtig van de vorige eeuw vonden er verschillende archeologische expedities plaats. Relatief weinig toeristen bezoeken de plaats, maar de heuvels rond Chorazin kwamen in maart 2000 in het wereldnieuws toen paus Johannes Paulus II er zijn openluchtmis hield.

Bijbehorende Bijbeltekst: Wee Chorazin, wee Betsaïda…” (Matteüs 11:21).

Foto top pagina: Voorzijde synagoge uit vierde eeuw in Chorazin, het plaatsje in Galilea dat opbloeide na de Tweede Joodse Opstand (132-135). Foto’s © Alfred Muller