Veertig jaar lang vertoefden de Israëlieten in de woestijn en ze namen de tabernakel mee. Toen ze in de dertiende eeuw v.Chr. het beloofde land binnentrokken, plaatsten ze de ontmoetingstent veertien jaar in Gilgal.
Daarna bracht Jozua het heiligdom naar Silo (ook wel: Shilo) in Ephraim, het grondgebied van de stam waartoe hij behoorde, gelegen in een vruchtbare vallei, op de grens tussen Judea en Samaria. De stad was al minstens een paar honderd jaar bewoond door de Kanaänieten, die er een cultisch centrum hadden.
‘Mishkan’
In Silo bleef de tabernakel een paar honderd jaar. De tabernakel (‘Mishkan’ in het Hebreeuws) kreeg muren van steen en een dak van doeken. De offeranden mochten alleen nog maar hier tabernakel gebracht worden – en niet op de hoogten, zoals de Kanaänieten hadden gedaan.
De grote vraag is natuurlijk waar de tabernakel precies gestaan heeft. Archeologisch onderzoek heeft die vraag (nog) niet met zekerheid kunnen beantwoorden.
Er zijn drie verschillende theorieën. De archeoloog professor Israël Finkelstein, die in de jaren tachtig onderzoek verrichtte, nam aan dat de tabernakel zich op het hoogste punt van de tel (archeologische heuvel) bevond.
Goden
Archeologe Rachel Ehrlich, die zelf in de naast de tel gelegen nederzetting Silo woont, verwerpt deze theorie. De Israëlieten wilden geen goden vereren op de hoogten, zoals de heidenen deden.
Een andere mogelijkheid is dat de tabernakel zich aan de zuidzijde van de tel bevond. Op deze plaats bouwden christenen kerken. Deze zijn recentelijk opgegraven en ze bleken prachtige mozaïeken te hebben met tal van inscripties. De Griekse historicus Ozbius uit de vijfde eeuw schreef dat de kerk in Silo op de plaats gebouwd was waar de kinderen van Israël hun altaar hadden. Moslims noemden Silo later ‘Seilon’ en ze bouwden een moskee op de plek waar de kerken hadden gestaan.
Een derde theorie plaatst de tabernakel aan de noordzijde van de tel. Daar bevindt zich een stuk land dat uitgehouwen is in rots en dezelfde afmetingen had als de tabernakel. De bezoeker die daar staat, kan zich daar goed een vorstelling maken van de afmetingen van het heiligdom en hoe dit in het landschap lag.
Kerk
Wat is er in Silo nog meer te zien? De Universiteit van Kopenhagen hield in de jaren 1926 tot 1932 een uitgebreid onderzoek. De Denen vonden een Byzantijnse kerk uit de vijfde eeuw. Deze kerk (niet te verwarren van de kerk die mogelijk op de plaatst stond van de tabernakel) had een prachtige mozaïeken vloer. De Denen en bouwden de Byzantijnse kerk op primitieve wijze na, om het mozaïek te beschermen. Recentelijk is het dak vernieuwd. Het mozaïek is echter dringend toe aan reparatie en restauratie.
Op het hoogste punt bevindt zich nu een uitkijktoren. Wie de toren beklimt, krijgt een goed overzicht van de tel en het landschap daar om heen naar alle kanten. Bezoekers kunnen ook de oude stadsmuur zien en voorraadkamers die door archeologen zijn blootgelegd.
Ongeveer dertig jaar geleden werd er een nieuwe Joodse nederzettingen bij Silo gebouwd, waar op het ogenblik ongeveer 250 gezinnen wonen. Zij hechten grote waarde aan de rijke Joodse geschiedenis van deze plaats. De synagoge is naar het model van de tabernakel gebouwd.
“De hele volksvergadering van Israël kwam bijeen in Silo. Daar werd ook de ontmoetingstent opgezet.” (Jozua 18:1, NBV)
Uit de serie ‘Bijbelse archeologie en geografie’. dit deel verscheen ook in het maandblad Israël Aktueel.
Alfred Muller 