Deze dagen denken Nederlandse christenen na over hun vakantie. Tenminste die indruk krijg ik, als ik zie welke onderwerpen surfers momenteel op mijn website zoeken. Dit jaar belooft voor Israël een succesvol toeristenjaar te worden, mits er geen nieuwe golf van geweld tussen Israëliërs en Palestijnen uitbreekt.
In Israël en de Palestijnse gebieden zijn allerlei dingen te zien. Het land biedt attracties voor toeristen met belangstelling voor cultuur, kunst, geschiedenis. Er er zijn mooie stranden en parken.
Speciale belangstelling bestaat er voor de heilige plaatsen. Dat zijn plaatsen waar volgens de Joodse of christelijke traditie een belangrijke Bijbelse gebeurtenis heeft plaatsgevonden. Het bezoek aan deze plaatsen kan de kennis vergroten van Bijbelse en kerkhistorische gebeurtenissen. Bovendien kan een bezoek geestelijk verrijkend zijn. Voorwaarde is wel dat het bezoek plaatsvindt onder begeleiding van een kundige gids en reisleider.
Authenticiteit
Bij bezoekers speelt soms de vraag naar authenticiteit. Hoe zeker is het of iets plaatsgevonden heeft op een bepaalde plaats? Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat er twee uitersten bestaan. Van een plek kan soms met aan zekerheid grenzende waarschijnlijk gezegd worden, dat zich daar inderdaad een Bijbelse gebeurtenis heeft afgespeeld. Of dat die daar juist niet plaatsgevonden heeft. En dan zijn daar allerlei variaties tussenin. En soms kunnen we zeggen dat niet de precieze plek, maar wel de omgeving zeker is.
Voorbeeld: de Heilige Grafkerk staat hoogstwaarschijnlijk op de plek of zeer dichtbij de plek waar Golgotha en het Graf zich bevonden. Archeologische en historische gegevens duiden daarop. Maar van de traditionele pelgrimsroute naar Golgotha – de Via Dolorosa – is het vrijwel zeker dat deze niet door de Heer werd afgelegd. Het is namelijk aannemelijk dat de plek waar Jezus werd veroordeeld zich elders in de stad bevond.
Eenkamerwoningen
Dat protestanten veel kunnen leren bij de heilige plaatsen zien we bijvoorbeeld in Kapernaüm. Hier zien we dat de huizen waarin de vissers woonden uiterst eenvoudig waren. Het huisje waarin Petrus leefde bestond volgens de overlevering slechts uit een kamer, met een deur naar een hofje, waar ook andere eenkamerwoningen op uitkwamen. De eerste christenen bouwden er een kerk in de vorm van drie concentrische achthoeken. In het midden bevond zich een mozaïek van een pauw, het symbool van de opstanding. Hier zien we dus hoe een van de allereerste kerken eruit zag. En aan het uitzicht op het Meer van Galilea is in de afgelopen eeuwen niet veel veranderd.
Ook als een plek waarschijnlijk fout is geïdentificeerd, kan een bezoek waardevol zijn. Neem de Graftuin. Er zijn nauwelijks of geen wetenschappers die geloven dat het Graf van Christus zich daar bevond. Toch kunnen christenen met name in deze prachtige tuin stilstaan bij de betekenis van de Opstanding. Straks op paasmorgen zullen protestanten de ochtenddienst in de Graftuin willen bijwonen. Een hoogtepunt van hun reis dat ze niet zullen vergeten.
Alfred Muller 