De profeet Elia daagde de 450 priesters van Baäl uit en liet hen naar de berg Karmel komen. De Karmel lag op het grensgebied van vier stammen, namelijk Aser in het noordoosten, Zebulon en Issachar in het oosten en Manasse in het zuiden.
De naam Karmel is afgeleid van het Hebreeuwse Kerem El. Dat betekent: ‘wijngaard van God’. Het ging om een vruchtbaar gebied, dat door profeten werd geroemd in verband met zijn schoonheid. Zo spreekt Jesaja 35:2 van de “schoonheid van de Karmel”. Tot op de dag van vandaag gaat het om een bijzonder mooi gebied.
De bergrug is ongeveer 24 kilometer lang en 6 tot 8 kilometer breed en heeft een maximum hoogte van circa 500 meter. De noordwestelijke toppen bieden uitzicht op zee, bij de huidige havenstad Haifa, de zuidoostelijke kant eindigt bij de stad Yokneam.
Grotten
Het water dat door de spleten in de rotsen sijpelde, holde de relatief zachte plekken in het kalkgesteente uit. Daardoor ontstonden grotten die in de prehistorie werden bewoond. Ten oosten van de stad Atlit kunnen deze grotten nog worden bekeken.
De traditie verbindt de plek van de confrontatie tussen Elia en de priesters met de 482 meter hoge zuidoostelijke top El Muhraqa (‘het offer’). Op de plek of in deze buurt stond waarschijnlijk een altaar, dat blijkbaar eerder als een altaar voor de Heer had gediend. (1 Kon. 18:30). Het altaar echter werd in de tijd van koning Achab voor Baäl gebruikt.
De dienst aan Baäl
Achab was Omri opgevolgd in circa het jaar 874 v. Chr. Hij bouwde een paleis en versterkte steden (1 Kon 22:39). Hij gaf zijn kinderen namen die naar de God van Israël refereerden. Maar hij maakte ook een ernstige fout door de dienst aan Baäl toe te staan. Zijn Tyrische vrouw Izebel verleidde hem daartoe.
Na de confrontatie gebood Elia zijn knecht uit te kijken over zee (18:43). De Karmel ontvangt meer regen dan andere gebieden in het land. Elia liet zien, dat de God van Israël, en niet de natuurgod Baäl voor de regen en vruchtbaarheid zorgde.
Bij Muhraqa treffen we nu een standbeeld van Elia aan. Op het gebouw kunnen bezoekers genieten van een schitterend uitzicht en in vele richtingen kijken. We zien de Berg Tabor, de Berg Gilboa en Meron. We kijken verder op de Vlakte van Jizreël, ook wel Vallei van Armageddon genoemd. De helling bood genoeg ruimte voor “het volk” (18:21), dat uitgedaagd werd een recht spoor te kiezen voor de Heer. We vinden hier ook een klein klooster van de karmelieten en een kerk, die in 1868 werden gebouwd.
Christelijke spiritualiteit
De Karmel is een belangrijk begrip in de christelijke spiritualiteit. Al vroeg in de vierde eeuw trokken christelijke pelgrims naar dit gebied. Kluizenaars zagen in Elia en Elisa grote voorbeelden van geestelijke perfectie. Er is een claim dat de orde van de karmelieten werd opgericht door Elia en Elisa zelf, maar historici zeggen dat de orde niet voor de twaalfde eeuw bestond. In de traditie van de Karmel is de contemplatie belangrijk, maar ook de hulp aan de naasten neemt een belangrijke plaats in.
Alfred Muller 