Een kwijnend kalifaat dat oorlog voert met andere radicalen in het Midden-Oosten is nuttig voor het Westen. Dat zegt Midden-Oostendeskundige Efraim Inbar van de Bar-Ilan Universiteit in Ramat Gan.
Om te beginnen hoeft het Westen helemaal niet zo bang te zijn. De IS-terroristen boekten succes omdat ze streden tegen de verzwakte strijdkrachten van Syrië en Irak. Toen ze tegenover sterke milities stonden, zoals die van de Koerden, presteerden ze minder. Toen Turkije zijn support terugtrok en andere landen hun offensief tegen IS opvoerden, blies IS de aftocht.
Dan is de invloed van het IS-kalifaat beperkt. Het is waar dat IS een enorme passie oproept bij jonge en gefrustreerde moslims over de hele wereld. Maar de laatste terreuraanslagen werden volgens professor Inbar vooral uitgevoerd door “eenzame wolven”. Zij kregen geen rechtstreekse instructie van het terreurhoofdkwartier in de Syrische stad Raqqa.
Traceerwerk
Verder bespaart het volgens Inbar de inlichtingendiensten traceerwerk als radicale moslims naar het kalifaat trekken. Daar leren ze ongetwijfeld hoe ze terreuraanslagen kunnen uitoefenen. Maar als ze de status van shaheed („martelaar”) bereiken, is dat een zegen voor de landen van herkomst.
Wordt IS verslagen en keren ze huiswaarts, dan ontstaat er wel een groot probleem. Radicale moslims zullen dan ook denken dat het verderfelijke Westen probeert de islam te vernietigen.
IS vervult ook een strategisch doel. Waarom zou het Westen de Syrische president Bashar Assad, Rusland en Iran helpen de oorlog te winnen? Een IS-nederlaag gaat de Iraanse hegemonie in de regio bevorderen. Ruslands rol zal worden versterkt en de tiran Assad blijft aan de macht.
Capaciteit Westen
Steven David van de Johns Hopkins Universiteit verwerpt Inbars stelling. Hij stelt dat bij veel daders van terreuraanslagen in het Westen is gebleken dat IS hen wel degelijk trainde en op pad heeft gestuurd. En wat te denken van de capaciteit van het Westen zich te beschermen als IS blijft voortbestaan?
De ineenstorting van IS zal volgens professor David niet leiden tot een toename van terreur. Het zal echter wel het faillissement van een idee tot gevolg hebben, zoals eerder gebeurde met nazi-Duitsland en met de Sovjet-Unie. Ook zal een nederlaag van IS niet direct resulteren in een overwinning van Assad en zijn Iraanse handlangers. Er zijn nog wel degelijk andere opponenten.
Wie heeft gelijk? Dat is moeilijk te zeggen, want toekomstige politieke ontwikkelingen zijn afhankelijk van factoren die nu nog niet zijn te overzien. De daden van IS zijn gruwelijk genoeg om deze groep te willen verslaan. Maar in minstens een ding heeft Inbar gelijk. Het terreurprobleem blijft bestaan ook nadat het kalifaat is verdwenen.
Alfred Muller 