Premier en Likudleider Benjamin Netanyahu heeft iets bereikt wat geen Arabische politicus is gelukt. Hij zorgde ervoor dat de Israëlische Arabieren op 17 september in groten getale gingen stemmen.
Dat deed hij door tijdens de verkiezingscampagne angst te zaaien tegen de Israëlische Arabieren, ook wel Palestijnse burgers van Israël genoemd. Zijn Likudcampagne bereikte een dieptepunt met de eis om camera’s bij de Arabische stemlokalen te plaatsen. Al verbood het Centrale Verkiezingencomité de camera’s, de Arabieren reageerden door massaal te gaan stemmen.
Symbool
Dr. Thabet Abu Rass, politiek analist en mededirecteur van een organisatie die zich inzet voor gelijkwaardigheid tussen Joodse en Arabische burgers (Abraham Initiatieven), gelooft dat er nog twee factoren hebben bijgedragen aan de grote opkomst.
De drie Arabische partijen en de Joods-Arabische partij besloten zich te verenigen in de Gezamenlijke Lijst. Deze lijst is voor de Israëlische Arabieren een symbool van eenheid. Ook heeft de leider van de centrum partij Blauw-Wit, Benny Gantz, de Arabische minderheid (een vijfde deel van de Israëliërs) laten weten dat ze er echt bij horen. Door deze factoren steeg de opkomst van circa 49 procent op 9 april tot naar 60 procent op 17 september.
De partijen die de Gezamenlijke Lijst vormen, stegen van tien zetels in april naar dertien zetels nu. Ook heeft Blauw-Wit volgens Rass zeker één van de 33 zetels aan de Arabische kiezers te danken.
Kabinetsformateur
Tien van de dertien Knessetleden van de Gezamenlijke Lijst adviseerden president Reuven Rivlin Gantz te benoemen tot kabinetsformateur. Daarmee kon Gantz rekenen op de steun van 54 Knessetleden.
Netanyahu kreeg echter 55 leden achter zich. Daarom besloot Rivlin de premier de opdracht te geven een kabinet te vormen. Volgens Rass komt dat Gantz lang niet slecht uit. „Blauw-Wit hoopte dat Netanyahu het formatieproces zou beginnen. De gedachte is dat hij toch niet slaagt. Daarna zal het gemakkelijker zijn voor Blauw-Wit om een regering te vormen.”
Maar waarom zou Gantz er wel in slagen een meerderheidssteun in het parlement te krijgen? Abu Rass verwacht dat de ultraorthodoxen zich straks bij Gantz’ centrumlinkse coalitie aan zullen sluiten.
Gelijkheid
De Gezamenlijke Lijst zal zelf niet deelnemen aan de regering. Dat vinden de Arabische politici een stap te ver. Maar ze zullen de coalitie wel van „buitenaf” steunen.
Gantz heeft wel oren naar de eisen die ze daar tegenover stellen. Dat is bijvoorbeeld dat de Blauw-Witleider een wet introduceert die de gelijkheid tussen alle burgers in het land terugbrengt. De nationaliteitswet die Likud en coalitiegenoten vorig jaar door de Knesset dreven, maakt geen melding meer van „gelijkheid.” Ook beseft Gantz dat de Arabische sector verder ontwikkeld moet worden. Er moet een einde komen aan de afbraak van de huizen en de overheid moet meer ernst maken met de bestrijding van criminaliteit.
Rass: „Er leeft onder het Arabische deel van de bevolking een steeds sterkere wens om niet alleen het aantal Arabische Knessetleden te vergroten, maar ook deel te nemen aan de besluitvorming in Israël. De Arabische politiek verandert van een politiek van jammeren in een politiek van maatschappelijke betrokkenheid. Dat is wat we in de toekomst zullen zien.”
Beeld: gezicht op Nazareth, de grootste Arabische stad in Israël. © Alfred Muller
Alfred Muller 