De support voor de PA en de Palestijnse president Mahmoud Abbas is nagenoeg verdwenen. Dat blijkt uit het laatste onderzoek van het Palestijnse Centrum voor Beleid en Onderzoek (PCPSR) in Ramallah.
Het centrum verricht het onderzoek eens in de drie maanden in samenwerking met de Konrad-Adenauer-Stiftung in Ramallah. Van 15 tot 18 september vroegen medewerkers van PCPSR meer dan duizend Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook naar hun mening.
Het onderzoek vond plaats na een aantal belangrijke gebeurtenissen. In juni vond de Palestijnse mensenrechtenactivist Nizar Nabat de dood na arrestatie door een eenheid van de Palestijnse Preventieve Veiligheid. Het Palestijnse publiek nam de zaak hoog op. Overal werden demonstraties gehouden, die Palestijnse veiligheidstroepen uit elkaar sloegen. Uit de polls bleek dat 63 procent van de Palestijnen geloofde dat het om een bewuste poging ging hem het zwijgen op te leggen. In mei vond er opnieuw een oorlog plaats tussen Hamas en het Israëlische leger.
Verkiezingen afgelast
Abbas lastte in april de Palestijnse verkiezingen af, die dit jaar zouden plaatsvinden. Hij gaf Israël daarvoor de schuld, maar het was al duidelijk dat hij zou verliezen. De meerderheid van de Palestijnen wil echter dat de verkiezingen wel doorgaan. Slechts een op de drie Palestijnen gelooft dat deze inderdaad spoedig gehouden zullen worden. „Er is duidelijk gebrek aan vertrouwen dat de PA zal doen wat het publiek wil”, zegt de Palestijnse politicoloog en PCPSR directeur dr. Khalil Shikaki.
De Palestijnse politicoloog en opiniepeiler dr. Khalil Shikaki.
Toen PCPSR het onderzoek uitvoerde, waren Israëlische veiligheidsagenten bezig zes Palestijnse gevangenen die uit de Gilboa gevangenis waren ontsnapt op te sporen en te arresteren. Wat de vrijlating van Palestijnse gevangenen betreft, stellen Palestijnen hun hoop op de Hamas. Maar liefst 81 procent gelooft dat Hamas hen alsnog zal bevrijden bij een gevangenenruil. Van de PA kan volgens het publiek weinig worden verwacht. Minder dan een kwart gelooft namelijk dat de PA Palestijnse gevangenen zal beschermen tegen nieuwe arrestaties.
Marwan Barghouti is de meest populaire leider
Het resultaat van het onderzoek is teleurstellend voor wie de hoop vestigt op relatief gematigde Palestijnse politici. Maar liefst 78 procent van de Palestijnen vindt dat Abbas af moet treden. Onder hen blijkt Hamas leider Haniyeh populairder dan Abbas. Maar als Haniyeh het bij verkiezingen op zou moeten nemen tegen Marwan Barghouti van Fatah, dan zou Barghouti winnen. Als er verkiezingen zouden worden gehouden zou 37 procent op Hamas stemmen, 32 op Fatah en 13 procent op andere, kleinere partijen.
Hoe kan Barghouti een leider zijn als hij levenslang in de gevangenis zit?
Shikaki: „Hij was al populair voor de intifada en voordat hij naar de gevangenis ging. Hij werd gezien als een leider van Fatah. Gewone mensen steunden hem, zelfs in de tijd dat Yasser Arafat regeerde. Mensen zien Barghouti ook als integer, als iemand die niet corrupt is. Hij is een seculier en democratisch leider. Hij behoort tot de politieke hoofdstroom en steunt de tweestatenoplossing. Hij is dus niet zo radicaal als Hamas of linkse kandidaten. In de Tweede Intifada [de tweede Palestijnse opstand die in 2000 uitbrak, AM] werd hij ook gezien als iemand die harder is tegenover Israël dan Abbas. Hij zou niet aarzelen gebruik te maken van geweld als Israël zich in de ogen van de Palestijnen niet aan de gemaakte afspraken houdt.”
Het ziet er somber uit. Wat moet er gebeuren om de situatie te verbeteren?
Shikaki: „Het ziet er somber uit voor de Palestijnen en Israël. De perceptie dat er twee staten moeten komen is breed verspreid onder de Palestijnen. Maar ook het idee dat Israël geen partner is omdat de nederzettingen een tweestatenoplossing onmogelijk hebben gemaakt, is wijd verspreid.
Het onderzoek van maart liet zien dat toen er verkiezingen leken te komen kiezers zich toch van Hamas afkeerden. Ze dachten dat Hamas toch niet het antwoord is. Om de situatie te verbeteren moeten de Palestijnen verkiezingen houden. Israël moet stoppen het perspectief op de tweestatenoplossing te verwoesten. Als dat gebeurt, dan zal ons onderzoek andere resultaten tonen.”
Hoe stabiel is de PA nog?
Shikaki: „De economische druk is niet overweldigend. Er is wat steun van de internationale gemeenschap, maar deze is in de loop van de jaren verminderd. Israël confisqueert geld voor de PA. De economische omstandigheden zijn niet goed, maar ze zijn niet zo slecht als een jaar geleden.”
Het echte probleem is politiek van aard. Uit ons onderzoek blijkt dat bijna 80 procent wil dat de president aftreedt. De populariteit van de regering is lager dan ooit. Ook binnen Fatah zelf is kritiek. Bijna de helft van Fatah vindt dat Abbas moet aftreden. Dit hebben we nooit eerder gezien. Er zijn tekenen dat de PA dit serieus neemt en erover nadenkt wat ze moet doen. Als het dat niet doet, zal dat gevolgen hebben voor Fatah, de ruggengraat van de PA. Ineenstorting van de PA is pas mogelijk als er tegelijkertijd economische druk en politieke ontevredenheid bestaat. Dit is vandaag nog niet het geval.”
Om u aan te melden voor de nieuwsbrief, klik hier. Kernwoorden: Israël en omgeving, christelijk geloof, human interest en persoonlijk.
Wie is wie en wat is wat?
Oslo-akkoorden
Israël en de Palestijnen hebben in de jaren 90 akkoorden gesloten die de voorloper hadden moeten vormen van een vredesakkoord. Deze tijdelijke akkoorden gelden nog steeds. Beide partijen beschuldigen de andere partij van schendingen. De belangrijkste tegenvaller voor de Palestijnen is dat Israël doorging met het uitbreiden van de nederzettingen. Israël was erover teleurgesteld dat de Palestijnse Autoriteit (PA) niet harder optrad tegen terreur. Israël geeft niet alle belastinggelden door die het voor de PA inhoudt, omdat die dit geld ook zou gebruiken om terroristen of hun familieleden uit te betalen.
Palestijnse Autoriteit
De PA heeft zelfbestuur in een deel van de Westelijke Jordaanoever. Het grootste deel van de Westelijke Jordaanoever (ook „Judea en Samaria” genoemd) staat onder bestuur van Israël. De PA wil op de Westoever –inclusief Oost-Jeruzalem– de Palestijnse staat Palestina oprichten.
Fatah
Fatah is de belangrijkste partij in de PA.
Mahmoud Abbas
Abbas (ook wel Abu Mazen) is president van de PA en leider van de Fatahpartij. Hij is bovendien voorzitter van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie PLO. Hij volgde Arafat op.
Yasser Arafat
Yasser Arafat was president van de PA van juli 1994 tot zijn dood in 2004. Hij was ook leider van de PLO en Fatah. Hij is begraven in een mausoleum in Ramallah.
Hamas
De radicaal-islamitische organisatie Hamas regeert in de Gazastrook. Ook andere groepen en milities zijn daar actief. Hamas verwerpt de akkoorden die met Israël zijn gesloten. Tussen Israël en Hamas breken geregeld oorlogen uit. Vooral de Palestijnen in de Gazastrook worden daar de dupe van, maar Hamas blijft populair in Gaza en op de Westoever.
Ismail Haniyeh
Ismail Haniyeh is de leider van Hamas.
Marwan Barghouti
De aan Fatah verbonden Marwan Barghouti (62) is de meest populaire politieke leider onder de Palestijnen. In de Palestijnse opstanden speelde hij een leidinggevende rol. Een Israëlische rechtbank veroordeelde hem in 2004 tot vijf keer levenslang plus 40 jaar voor betrokkenheid bij terreuraanslagen.
Beeld top: schildering van Marwan Barghouti op de scheidingsmuur tussen Ramallah en Jeruzalem. © Alfred Muller.
Een versie van dit artikel stond ook in het Reformatorisch Dagblad.
Jemima is een christelijke organisatie die zich richt op het verlenen van zorg aan mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking in Bethlehem. Maakt u dit mede mogelijk?
www.jemima.nl
Aviv Ministry in Tel Aviv helpt daklozen, drugs- en alcoholverslaafden en prostituees. Wij zorgen voor basisbehoeften. Ons voornaamste doel is om hen op het goede spoor te krijgen en te werken aan lichamelijk en geestelijk herstel in gebroken levens.
Aviv Ministry
Alfred Muller 