Kistje op de weg naar Tempelberg

Het Israël Museum in Jeruzalem heeft een kistje tentoongesteld dat is gevonden aan de pelgrimsweg tussen het badwater van Siloam en de Tempelberg.

Aan het begin van de jaartelling liepen Joden over deze weg als ze naar de tempel wilden. Het badwater van Siloam, ook wel de vijver van Siloam genoemd, was een van de plekken waar ze waarschijnlijk een ritueel bad konden nemen, voordat ze het heiligdom betraden. Archeologen hebben de pelgrimsroute, die zich onder de Arabische wijk Silwan in Oost-Jeruzalem bevindt, de afgelopen jaren opgegraven.

Aan de weg bevonden zich winkels. Onder de puinhopen van een van de gebouwen groeven archeologen een kistje van zacht kalksteen van 30 bij 30 centimeter op, dat is verdeeld in negen vierkante vakjes. De zijkanten van de bak bleken zwart. Mogelijk komt dat door een brand in 70 na Christus, toen het tiende Legioen van Titus de eerste Joodse opstand tegen de Romeinen neersloeg en Jeruzalem en de tempel verwoestte.

Opnieuw gebruikt

Waarvoor het kastje precies gebruikt werd, weten archeologen niet. Waarschijnlijk was het eigendom van een winkelier. Dat het voorwerp van steen is, is niet toevallig. De Joodse wet (”halacha”) bepaalt namelijk dat steen, in tegenstelling tot klei of metaal, niet onrein kan worden. Daarom is het mogelijk dat stenen vaten gedurende langere tijd steeds opnieuw werden gebruikt.

De hoofden van de opgraving, Yuval Baruch en Ari Levy, zeggen dat er bij de pelgrimsweg veel voorwerpen zijn gevonden die duiden op een bloeiende handel. Ze hebben vaten, productie- en kookfaciliteiten, meetinstrumenten, stenen gewichten en munten opgegraven. De pelgrimsweg die het badwater van Siloam met de Tempelberg verbond, was 2000 jaar geleden een belangrijke verkeersader in de stad.

Markten

De economische en commerciële activiteiten in Jeruzalem waren vergelijkbaar met die in andere grote steden in de Romeinse wereld. Deze beschikten over grote markten met plaatselijke en geïmporteerde goederen, waarvan sommige zelfs exotisch waren. Als stad van de tempel en pelgrimscentrum moet de markt in Jeruzalem artikelen hebben gehad die markten elders niet hadden.

Eerder hebben archeologen delen van soortgelijke kistjes in Jeruzalem ontdekt. Deze circa twee jaar geleden gevonden bak was kapot, maar conservator Victor Uziel van het Israël Museum zette het object weer in elkaar. Curator Dudi Mevorah van de afdeling archeologie van het museum zegt dat het voorwerp te zien is naast fresco’s, lampenhouders, aardewerk en stenen vaten uit luxueuze Jeruzalemse huizen uit de eerste eeuw.

Het kistje is te zien op de afdeling archeologie van het Israel Museum. beeld Zohar Shemesh, Israel Museum, Jeruzalem

Alle foto’s: Met dank aan Emil Aladjem, Israëlische Oudheidkundige Dienst 

Een versie van dit artikel stond ook in het RD.